చాలామందికి వేదం గురించి తెలియదు. దాన్ని బ్రహ్మపదార్థంగా భావిస్తారు. కాని వేదం అందరిది. విశ్వజనీనమైంది, సార్వత్రికమైంది, సార్వకాలికమైంది. సృష్టి రచన ఒక మనిషి చేత జరగలేదు. పదిమఁది మనుషులు కలిసి చేసిన పని కూడా కాదు. సర్వజ్ఞుడు, సర్వశక్తిమంతుడు, సర్వవ్యాపకుడైన పరబ్రహ్మ మూలంగానే సృష్టి రచన జరిగింది. సృష్టి ఆవిర్భావానికి ముందే పరబ్రహ్మ మానవాళికి ఉపయోగకరంగా వేదాన్ని సృష్టించాడు. నల్గురు రుషులకు వేదోపదేశం చేశాడు. వారు వేదాన్నిఒకరి ద్వారా మరొకరికి వినిపించే ప్రయత్నం చేశారు. వేదానికి ‘బ్రహ్మ’ అని పేరు. వేదంలో ఏముందో తెలిసినవారే బ్రాహ్మణులు. వేదాలలో విషయాలను తెలుసుకొని మానవులను క్రమశిక్షణలో ఉంచే ప్రయత్నం పూర్వకాలంలో జరిగింది. ఆనాడు వేదపాఠశాలలే ఉండేవి. సాధారణంగా గురుకులాలలో వేదాలను బోధిఁచేవారు. వేదమంటే జ్ఞానం. ప్రతిమనిషి జ్ఞాని కావలసిఁదే. అందుకు వేదం ఉపకరించినట్లు మరే గ్రంథం ఉపయోగపడదు.
“యథేమాం వాచం కళ్యాణీమావగాని జనేభ్యః” (యజుర్వేదం 26-2)
వేదం కళ్యాణప్రదమైంది. అది జనులందరికి అందవలసి ఉంది – అని వేదంలోనే చెప్పబడింది.
ఇట్టి వేదోపదేశం ప్రాచీన కాలంలో అందరికి అందేదని చెప్పడానికి బృహదారణ్యకోపనిషత్తులోని ‘సత్యకాముని కథ’ ఆధారం. ఈ కథ అందరికీ వేదజ్ఞానం అందాలని తెలుపుతుంది.
సత్యకాముని కథ వేదాల ఉద్దేశానికి, ఉపనిషత్తుల దృక్పథానికి సంధానంగా కనిపిస్తున్నది. ఈనాటి వలె ఆనాడు కులమత వర్గ భేదాలు లేవు. సామర్థ్యాన్నిబట్టి ఆయా వర్గస్థులుగా గుర్తింపబడినారు. గురుకులాల్లో ఈ ఏర్పాటు ఆనాడుండింది.
సత్యకాముడు ఎనిమిది సంవత్సరాల కుర్రవాడు. సత్యసంధుడు, సుగుణశీలుడు. ఆడుతూ, పాడుతూ బాల్యాన్ని గడుపుతున్న అతడు బ్రహ్మచర్యాశ్రమంలో చేరి గురూపదేశం పొందాలనుకున్నాడు. అలాంటి కోరిక కలగగానే ఆట పాటలకు స్వస్తి చెప్పి వేదాన్ని బోధించే గురువును వెదుకసాగాడు.
పూర్వకాలంలో ఎంతోమందికి బ్రహ్మచర్య దీక్ష నిచ్చిన హారిద్రుమతుడు గొప్ప ఆచార్యునిగా పేరుగాంచినాడు. అతడు గౌతముడనే పేరుతో ప్రసిద్ధి పొందినాడు. వేదవేదాంగాలు తెలిసిన పండితునిగా, గాయత్రీ మంత్ర రహస్యం తెలిసిన విజ్ఞానిగా, శిష్యలంటే ప్రేమగలవానిగా హారిద్రుమతునికి లోకంలో మంచి పేరుంది. అతడొకనాడు తన ఆశ్రమంలో బాలబాలికలకు ఉపనయన సంస్కారం చేస్తుండగా సత్యకాముడు చూశాడు. వెంటనే గురువుగారి సముఖానికి వచి్చ వినయంగా నమస్కరించాడు. తనకు బ్రహ్మచర్య దీక్షనివ్వవలసిందిగా కోరాడు. సత్యకాముని అయ్యని పలుకులకు, వినయానికి మురిసిపోయిన హారి్రదుమతుడు ‘నీ గోత్రం పేరు చెప్పవయ్యా!’ అని అడిగాడు.
సత్యకామునికి అంతవరకు తన గోత్రమేమిటో తెలియదు. తండ్రి నుంచి వచ్చేదే గోత్రనామం. నిజానికి అతడు తన తండ్రిని అంతవరకు చూడనే లేదు. ఒకరు తనను గోత్రం నామం చెప్పమని అడుగుతారని కూడా తానెరుగడు. అయినప్పటికీ తన తల్లి మాత్రమే గోత్రనామం చెప్పగలదని భావించి ఆమె దగ్గరికి వచ్చి కాళ్ళమీద పడ్డాడు. ఆమె ‘ఏమిటి నాయనా?’ అని అడిగింది.
“అమ్మా నా గోత్రనామం ఏమిటో చెప్పు, నేను బ్రహ్మచర్య దీక్షను పొందాలనుకుంటున్నాను” అని సమాధానమిచ్చాడు.
అప్పుడా తల్లి ఇటువంటి ప్రశ్న ఎదురౌతుందని తానూ భావించలేదు. అయినప్పటికీ తన మనస్సును దిట్టపరుచుకొని కుమారునితో “ఓయి పుత్రక! నీ గోత్రం నాకు తెలియదు, గోత్ర నామం తెలియనందుకు నాకు కూడా బాధగానే ఉంది. తండ్రివల్లనే గోత్రనామం వస్తుంది. కాని తండ్రి ఎవ్వరో తెలియనప్పుడు గోత్రం ఎట్లా తెలుస్తుంది? ఎన్నాళ్ళ నుంచో నా గుండెలో దాచుకున్న రహస్యాన్ని నీకు చెప్తున్నాను. జాగ్రత్తగా విను. నీవు పుట్టక ముందు నేనొకరి ఇంటిలో పరిచారికగా ఉన్నాను. యౌవనంలో ఉన్నాను. ఆ యింటికి వచ్చిన ఒకానొక అతిథివల్ల నిన్ను కాలవశాన కన్నాను. జరిగినది ఎవరికీ చెప్పజాలని నిస్సహాయురాలిని, పైగా పేదరాలిని. ఐనా నాకు న్యాయం చేసేవాళ్ళుండాలి కదా చెప్పినప్పుడు. పాప పుణ్యాలను విధికే విడిచిపెట్టి తొమ్మిది మాసాలు నిన్ను మోసి కన్నాను, ప్రాణానికి ప్రాణమైన నిన్ను ఏ గంగాపాలో చేయక, ప్రేమతో నిన్ను పెంచాను. అందరూ బాబూ! నీ సత్ ప్రవర్తనకు నిన్ను మురిసిపోయి సత్యకాముడని పిలిచారు. నేను నీ తల్లి జబాలను, నీవు నా కుమారుడవు సత్యకాముడవు. ఎవరైనా నిన్ను ప్రశ్నిస్తే జబాలసుతుడను. సత్యకాముడను అని సమాధానం ఇవ్వు” అని చెప్పగా విని సత్యకాముడు ఎంత మాత్రం సంకోచం లేకుండా పరుగు పరుగున హారిద్రుమతుని దగ్గరికి వచ్చినాడు. గురువుగారు ‘నీ గోత్రనామం తెలుసుకొంటివా?’ అని అడిగాడు. సత్యకాముడు అమ్మ చెప్పిన విషయాన్ని పొల్లు పోకుండా తెలియజేసినాడు.
సత్య సంపూర్ణములైన సత్యకాముని పలుకులను విన్న హారిద్రుమతుడు సంతుష్ఠాంతరంగుడై ‘గోత్రనామము తెలియవలెనా? గుణము తెలిసిన చాలదా?’ అని తన మనసులో అనుకొని సత్యకామున్ని తన దగ్గరికి తీసికొని చేతిలో శిరస్సును తాకినాడు. “సత్యకామా! వెంటనే సమిధను తీసుకొని రా! నీకు ఉపనయనం చేస్తాను.” అని ఆదేశించాడు.
సత్యకాముడు హారిద్రుమతుని శిష్యకోటిలో అగ్రేసరుడయ్యాడు. వేదవేదాంగాలలోని రహస్యాలు తెలుసుకున్నాడు. హారిద్రుమతుని అనంతరం గురుకులానికి అధిపతి అయ్యాడు. వేలాదిమంది శిష్యులను సంపాదించుకున్నాడు.
సత్యకాముని కథ నిజంగా వట్టి కథ కాదు. ప్రతి వ్యక్తికి జ్ఞానాన్ని కల్గింే కథ. ఎవరెలాంటి జన్మ ఎత్తినా, గోత్రనామంతో సంబంధం లేకుండా వేదాధ్యయనం చేయవచ్చునని సత్యకాముని కథ వెల్లడిస్తున్నది.
వేదం సర్వమానవులది. వేద రహస్యాలు అందరికి తెలియదగినవి. అట్లే వేదజ్ఞానాన్ని ఉపనిషత్తుల ద్వారా మానవాళి పొందడానికి మన ఋషులు ప్రయత్నించారు. వారు అభినందనీయులు.
-ఆచార్య మసన చెన్నప్ప