“అజాడ్యం వాక్ పటుత్వంచ హనుమత్ స్మరణాత్ భవేత్ ” హనుమంతుని మనసార స్మరిస్తే చాలట బుద్ధి, శరీరబలం, యశస్సు, చెదరని ధైర్యం, ఎవ్వరి వలన భయపడకపోవటమూ, ఆరోగ్యము కలుగుట, పనిలో చురుకుదనం, వాక్కు యొక్క సామర్థ్యం కలుగుతాయని ప్రమాణం. మన భారతీయ సంప్రదాయాలను మనకెన్నో పండుగలున్నా విశేషమైన భక్తి శ్రద్ధలతో జరుపుకునే పండుగలలో శ్రీ హనుమజ్జయంతి వొకటి.
“వైశాఖే మాసి కృష్ణాయాం దశమి మంద సంయుతా\
పూర్తప్రోష పదాయుక్తా అధనైదృత సంయుతా తసాం మధ్యాహ్ననే వాయాం జనయా మాస వైసుతమ్”\
అంటే ఆంజనేయస్వామి వైశాఖమాసం, కృష్ణపక్షం, దశమి శనివారం, పూర్వాబాధ్ర నక్షత్రయుక్త కర్కాటక లగ్నంలో నైదృతీ నామయోగం గ్రహాలన్నియు శుభ స్థానాలలో సంచరిస్తున్న మధ్యాహ్న సమయంలో కేసరి ఆంజనాదేవి
ముక్తాఫల గర్భమున జన్మించాడు. ఆనాటి నుండి వైశాఖ బహుళ దశమినాడు “హనుమజ్జయంతి”ని జరుపుకుంటున్నారు. వాల్మీకి రామాయణ కథలో హనుమంతుడు ప్రధాన భూమిక వహించాడు. త్రేతాయుగంలో అవతరించినా ద్వాపరం, కలియుగంలో కూడా హనుమం తుని ప్రభావం కనబడుతుంది. ఈయన కల్పాంతము జీవించే చిరంజీవి అంటారు. “అశ్వత్థామా బలిర్వ్యాసః హనుమాంశ్చ విభీషణః కృపః పరశురామశ్చ సప్లైతే చిరంజీవినః అని అశ్వత్థామ, బలి చక్రవర్తి, వ్యాసులవారు, హనుమంతుడు, విభీషణుడు, కృపాచార్యుడు, పరశురాముడు వీరంతా కల్పాంతము వరకు నడిచే చిరంజీవులని చెబుతారు.
లోకములను బాధిస్తున్న రావణుడిని వధించి లోక కళ్యాణం కొరకు నారాయణుడు శ్రీరామావతారం ధరించబోగ, రామకార్య సహాయం కోసం హనుమంతుడు జన్మించాడు. ఏకాదశ రుద్రులలో పదకొండవ వాడు నందీశ్వరుడు. ఆ నంది రావణున్ని కోతి రూపములో వచ్చి లంకను, నిన్ను నాశనం చేస్తామని శపిస్తాడు. మహా దేవుని అష్టమూర్తి అంటారు అట్టి ఎనిమిదవ వాయు రూపంలో నందీశ్వ రుని అంశ కేసరి అనే వానర వీరుడి యొక్క భార్యయైన అంజనయందు ప్రవేశించింది. ఆ స్వరూపమే ఆంజనే యుడుగా అవతరించింది. అంజన గర్భాన జన్మించుట వలన ‘ఆంజనేయుడు’ అయినాడు. ఇంద్రుడు కోపించినవాడై తన వజ్రాయుధంతో హనుమంతుని కొట్టగా, ఆ దెబ్బతో హనుమంతుని దవడ దెబ్బతిన్నది. దవడను ‘హనువు’ అంటారు. హనువు సొట్టబడినవాడు కాబట్టి ‘హనుమంతుడు’ అనే పేరు వచ్చిందట. హనుమంతుడు దీనులను కాపాడటానికి ఎనిమిదవ వాయు రూపంలో నందీశ్వ రుని అంశ కేసరి అనే వానర వీరుడి యొక్క భార్యయైన అంజనయందు ప్రవేశించింది. ఆ స్వరూపమే ఆంజనే యుడుగా అవతరించింది. అంజన గర్భాన జన్మించుట వలన ‘ఆంజనేయుడు’ అయినాడు. ఇంద్రుడు కోపించినవాడై తన వజ్రాయుధంతో హనుమంతుని కొట్టగా, ఆ దెబ్బతో హనుమంతుని దవడ దెబ్బతిన్నది. దవడను ‘హనువు’ అంటారు. హనువు సొట్టబడినవాడు కాబట్టి ‘హనుమంతుడు’ అనే పేరు వచ్చిందట. హనుమంతుడు దీనులను కాపాడటానికి నిరంతరం సంసిద్ధుడై వుంటాడు. ఎటువంటి బాధలైనా, కష్టాలైనా, పీడలై నా ఆంజనేయుని కొలుస్తే చాలు తొలగి పోతాయి. హనుమంతుని శక్తి ముందు ఎంతటి పిశాచాలైనా నీరసపడి పోతాయి. భయాన్ని, గ్రహ పీడలను, భూతప్రేత పిశాచాది భయాలను పోగొట్టు కొనేందుకు శ్రీ ఆంజనేయస్వామిని పూజించుట అనాది కాలం నుంచి వస్తున్న ఆచారం. స్వామిని కొలచినవారికి మానసిక దౌర్భల్యం నశించి, మనోబలం సిద్ధించి, గర్వం, అహంకారం నశిస్తుందని, బుద్ధిబలం శక్తి ప్రాప్తిస్తుందని, పల్నాటి శని దోషం ఉన్నవారు స్వామి ఆరాధన వల్ల శని దేవుడు జాతకులను మనిస్తాడని, అవివాహితులకు వివాహం జరుగుతుందని, వ్యాధుల నుండి విముక్తి కలిగి పారలౌకిక అనుభవాలు లభిస్తాయని, విపరీత గ్రహాలు. శాంతిస్తాయని జ్యోతిశ్శాస్త్రం చెబుతోంది.
శ్రీరాముని సర్వాత్తమ దాసభక్తుడైన హనుమంతుడు మహాదీశాలి. సర్వ సమర్ధుడు, నిరంతరం శ్రీరామ పాదారవిందములు కొలుస్తూ, శ్రీరామనామ జప మాధుర్యాన్ని గ్రోలుతూ, స్వామి భక్తి పారాయణుడై, నీతి శాస్త్రం, తత్త్వ, వాస్తు శాస్త్ర కోవిదుడిగా, శ్రీరామ పాదసేవతో మనకు దర్శనమిస్తాడు. భగవంతుని కంటే భక్తుడు గొప్ప వాడన్న విషయం ఆంజనేయుడు నిరూపిం చాడు. మన దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో ఆంజనేయస్వామి ఆలయాలున్నాయి. రామాలయం లేని గ్రామముండదు. అందు కే శ్రీరామ చంద్రుణ్ణి, భక్తులు ఎంతటి భక్తి భావనలతో కొలుస్తారో హనుమంతుని
అంతే భక్తి భావనతో స్మరిస్తారు. ఆంజనేయుడికి సింధూరం లంకా విజయం తర్వాత శ్రీరాముడు సుగ్రీవాదులకు అనేక బహుమానాల
నిచ్చాడట. అయితే సీతాదేవి హనుమం తునికి మణిహారాన్ని ఇవ్వడం అందులో రామనామం లేదని స్వామి భక్తుడు నిరాశ చెందగా సీతాదేవి తన పాపిటలోని సింధూరం ఇచ్చి “ఇది నా ముఖ్య సౌభాగ్య చిహ్నం నీకు ప్రసాదిస్తున్నాను” అనగా ఆంజనేయుడు ఆనందభరితుడై స్వీకరించాడట. అందుకే ఆంజనేయుడికి సింధూరానికి అంతటి ప్రాముఖ్య త ఏర్పడింది. ఆంజనేయుడికి సింధూరం సమర్పించి ప్ర సన్నం చేసుకోవడంలో అంతరార్థం ఇదేమరి.
హనుమజ్జయంతినాడు ఆంజనేయ పూజ వల్ల ఆయన అనుగ్రహం లభిస్తుంది. ఎక్కడెక్కడ శ్రీరామనామ కీర్తనం జరుగుతుందో, రామాయణ సంకీర్తనం జరిగే చోట్ల ఆనంద బాష్పముతో నిండిన నేత్రములతో ఆంజనేయుడు తప్పక వచ్చి తీరుతాడని ప్రమాణం. ఎవ్వరు భక్తితో హనుమాన్ చాలీసా గానం చేస్తారో వారికి అనుగ్రహం
ఇవ్వగలనని వరం ఇచ్చాడు. హనుమజ్జయంతినాడు. హనుమాన్ చాలీసా పఠించి, హనుమచ్చరిత్ర, తమలపాకు పూజలు నిర్వహించి, సింధూరం సమర్పించి ఆంజనేయుని కృపకు పాత్రులవుదాం
శయనాంజనేయుడు
ఆంజనేయుడు అనగానే అభయమూర్తిగానో, భక్తపరమాళువుగానో, వీరాంజనేయుడిగానో, సంజీవనీ పర్వతధారిగానో కనబడతాడు. ఈ మూర్తులు కూడా విగ్రహాల రూపంలోనో, రాతిరూపంలోనో ఉండి సింధురం నింపుకుని ఉంటాయి. ఆకాశాన్ని తాకేంతగా ఉండే ఆంజనేయులు మనకు కనబడుతుంటారు. కానీ ఎంత వెతికినా శయనమూర్తిగా పడుకుని ఉన్న ఆంజనేయుడు మనకు కనబడదు. అలాంటి మూర్తిని చూడాలంటే అటు ఔరంగాబాద్, ఇటు అర్హనాద్క వెళ్ళాలి. మహారాష్ట్రలో చారిత్రక స్థలమైన ఔరంగాబాద్ చూడడానికి వెళ్ళే వారికి తప్పకుండా కనిపించే వాడు భద్రమారుతి ఆలయం. 1967లో ఆలయం కుదురుకున్న ఈ మారుతి మూర్తికి అంతకు ముందు ఒక షెడ్ మాత్రమే ఉండేది. ఔరంగజేబు దాడుల నుంచి స్వామివారిని కాపాడుకోడానికి ఈ స్వామికి ఆలయం నిర్మించలేదు. ఈ కుల్జాబాద్ పట్టణంలో ఉంది. ఈ ఊరిని గతంలో భద్రావతినగర్ అని పిలిచేవారు. ఈ పురాన్ని భద్రసేన మహారాజు పరిపాలించేవాడు. అపారమైన అంజనేయ భక్తితో పులకించిపోయేవాడు. ఆ పట్టణంలో భద్రకుంద్ చెరువు ఉంది. ఆ చెరువు గట్టున కూచుని భక్తిగీతాలు ఆలపించే వాడు. ఆయన మధురగీతాలను అలకించడానికి ఆంజనేయుడు స్వయంగా విచ్చేసేవారు. ఆ గాన మాధుర్యానికి మైమరచిపోయిన అంజనేయుడు కటిక నేలపై అలానే పడి నిద్రపోయాడట. భద్రసేన మహారాజు పాట పూర్తయ్యాక లేచిన ఆంజనేయుడు అలా పడుకుంటే ఎంతో బాగుందని ఇక్కడ ఇలాగే పడుకుంటానని రాజుగారితో అంటారు. ఇక్కడ శయనరూపుడిగా ఉన్నా భక్తుల కోరికలు మన్నించి కటాక్షించాలని రాజుగారు ఆంజనేయుడిని కోరుకుంటాడు. అందుకు ఆయన సమ్మతిస్తాడు. ఈ భద్రపురమే తరువాతి కాలంలో రాంపూర్ మారింది. ఔరంగజేబు పాలనలో ఇది కుర్దాబాద్ గా మారింది.
