మహా కవి జాషువా వర్ధంతిసందర్భంగా స్మృతి గీతాలు

1జాతి గౌరవమును పెంచి ఖ్యాతి గనిన
వారి స్మృతులను స్తుతులను వ్రాయు కతన
భావి తరముల కందించ బడియె నవ్వి
జాషువా! వారు నీవు శాశ్వతులు సుమ్మి!

2 పుట్టి పెరిగిన వినుకొండ పురము నీకు
నుగ్గు పాలతో పోసిన యూసు లన్ని
తీపి చేదులు తీరైన జ్ఞాపకములు
కృతులుగా జేసితివి లోక హితుడ వీవు

3 గొల్ల సుద్దుల చేత నీ యుల్ల మింత
పులకరింపగా జేసిన పుణ్య మూర్తి
తండ్రి వీరయ్య పలుకుల ధాటి తోడ
పాడితివి శివాజీ గ్రంథ పద్యములను

4 ఛాందసుల యీయడింపులే సరస కృతులు
చేయ దగుటకు నీ కింత చేవ నిచ్చె
వెక్కిరించిన వారింత స్రుక్కి స్రుక్కి
వారె వాహ్ సెహ బాషని నారు నాడు

5 అతిశయోక్తులు గుప్పించి యసలు రంగు
కప్పి పిచ్చగా జూచిన కవివి గావు
కుండ బద్దలు గొట్టుచు గుట్టు నింత
విప్పి చూపి నాడవు గదా విబుధ వర్య!

6 పంచముడు కవి యని సభా ప్రాంగణమును
వదలి పాఱిన పాఱుల యెద లొకింత
కరగి పోయెడు రీతి నీ కలము నడిచె
పరుష మెఱుగని సంపూర్ణ పండితుడవు

7 ఖండ కావ్యాల తోడ నఖండ కీర్తి
నింపితివి జాషువా జాతి కింపు మీర
కవుల లోన దిగ్గజ మని; నవ యుగ కవి
చక్ర వర్తి యన్ బిరుదును సార్థకములు

8 ప్రతిభ గని నంత మది నింత పరవశించె
చెళ్ళ పిళ్ళ వేంకన తన చెలిమి పెంచె
గండ పెండేరమును నీదు కాల నుంచె
కవి కులంబున నుభయుల ఖ్యాతి మించె

9 కందుకూరి సుకవి నీదు కవిత జూచి
మెచ్చి; శారద నిన్నింత మెచ్చె;కులము
పిచ్చి వారలు నిను మది మెచ్చ లేరు
సాగు మని భుజమును తట్టి సాగ జేసె

10 ప్రేమతో ‘ కవి కోకిల’ బిరుద మిచ్చి
కన్న విను కొండ తన దైన ఖ్యాతి పెంచె
నిండు వెన్నెల బ్రతుకులో పండె ననుచు
వింటి గెలుపుగా దాని గై కొంటి వపుడు

11 చిలకమర్తి లక్ష్మీ నరసింహ సుకవి
మెప్పు కొండంత బలముగా నొప్పు కతన
నా’మదాలస’ నాటక మల్లి నావు
ప్రతిభ గని ప్రోత్సహించని వారు గలరె

12 సత్యవోలు గున్నేశ్వర సరస నీవు
చేరుటయె పెద్ద మలుపుగా చెప్ప దగును
వారి ప్రోత్సాహమున నీవు వ్రాసి నావు
నాడు రుక్మిణీ కల్యాణ నాటకమును

13 కరుణ రస పూర్ణ మైన నీ కావ్యములకు
కను చెమర్చని మనుజులు కాన రారు
నాటి భవభూతి రీతి యీ నాడు నీవె
కరుణ రస పూర్ణుడవు గాన ఖ్యాతి మిగిలె

14 పంచమునకు ప్రతీకగా పక్షులందు
గణపతి కెక్కని మ్రొక్కని గబ్బిలమును
దూతగా నెంచి నీ లోని దుఃఖ మంత
వ్రాసి పంపితి కైలాస వాసు డరయ

15 పంచముడ నాదు పాదము పడని గుడికి
పులుగు దొరసాని నీవు పోగల వటంచు
పురములను పూర్వ వైభ వమ్ముల నుతింప
తేట పడె సత్కవీ!నీదు దేశ భక్తి

16 భావ కవితా ప్రవాహాన బడిన కవులు
వ్రాసి యున్నట్టి మార్గాన వ్రాయ కున్న
ప్రకృతి కవితకు’ ఫిర దౌసి’ పట్టు గొమ్మ
యగుట నీ కాంధ్ర దేశాన యశము గలిగె

17 ఇరువురు వియోగ దుఃఖాబ్ది నీది రేని
వారి యూహ లొకే రీతి వరలి నటుల
పిచ్చి వాడైన శ్వపచుని మచ్చు బొమ్మ
పాదుషా మెప్పు కెంతయు పాత్ర మయ్యె

18 షాజహాన్ముప్ప దారేండ్లు సతిని తలచి
యేక పత్నీ వమ్రతుండై యీడ్చె బ్రతుకు
తాజ మహ లొక చిహ్నమై తనరు చుండె
ప్రేమ సామ్రాజ్యమున కిదే పెద్ద పీట

19. ప్రణయ తత్వాని కిది మూగ భాష యనగ
సృష్టి గల దంపతుల కెల్ల స్పష్ట మగును
తాజ మహలు పోయినను ముంటాజ మహలు
ఖిలము గాకుండా నీ కృతి వెలుగు చుండు

20 అరయ రుక్మిణీ కల్యాణ మందు నాటి
దేశ కల్యాణ కాంక్షయే తేట మయ్యె
నార్త యైన రుక్మిణి’మహాత్మా!’ యటన్న
పిలుపు బాపును రమ్మని పిలిచి నటులె

21 భరత వాక్యము లోన విస్పష్ట మయ్యె
దేశ మాత యా రుక్మిణీ దేవి భంగి
సుఖము లందెడు ఘడియలు చూత మనెడు
సుకవి యాకాంక్ష పఠితల చూర గొనియె

22 క్రీస్తు చరితము నొక పద్య కృతిగ జేసి
కేంద్ర సాహితీ బహుమతి నంది; దాని
నొసగుతివి కొంత పేదల వసనములకు
మూగ జీవుల యాహారమునకు కొంత

23 కాళిదాస త్రయంబును కరుణ తోడ
చెప్పె జూపుడి హన్మయ్య చిన్న నాడె
యట్టి విద్యతో నవధాన మందు గట్టి
పట్టు సాధించి నా వింత దిట్ట వగుట

24 జంట  కవులుగా పిచ్చయ్య శాస్త్రి పేరు
కలువ కుండె భావాలును కలువ కుండె
పిచ్చ జాష్వాలు’ జాషువా పిచ్చ లనుచు
పలుకు చుండుట పరిహాస పాత్ర మయ్యె

25 పళ్ళెరము నుండి నేలపై బడిన వాని
నపరి శుభ్ర పదార్థంబు లనక తినగ
తల్లి లింగాంబ వారింప దయ్యె నకట!
పేదరికము పెను భూతమై పీల్చు కతన

26 రెడ్డి సాని విషాద చరిత్ర నంత
స్వప్న కథ’ లోన నింపి పరోపకార
మునకె తను వెల్ల ధార వోసిన దటంచు
చిన్న నాటి నీ బ్రతుకును చిలికి నావు

27 ఆదు కొన్నావు ఘోర ప్రమాద మందు
పరమ ధర్మ మూర్తి యటంచు పాంథు నొకని
‘లోక బాంధవు ‘ డనుచు చిత్రీకరించి
సాటి వారి గావు డటంచు చాటి నావు

28 అంట రాని తనంబన్న  కొంటె జబ్బు
పుట్టు దారిద్రయమునకు తో బుట్టు వగుట
మాలెత’అనాథ’దయనీయ మైన గాథ
విన్న కన్నీరు కార్చక యున్నె జగము

29. పంచముడు విశేషణముగ నుంచు టేల?
జాషువను నను కవి యన జాల రేల?
కలము నకు కుల భేదము కలుగు టేల?
యనుచు స్రుక్కుచు ప్రశ్నించు వను దినంబు

30 దుర్భర దరిద్ర మున్నను నిర్భయముగ
చెప్పితివి యథార్థము కను విప్పు గలుగ
కవి కలము నడ్డు మొన గాడు కాన రాడు
నాడు నేడును మరి యొక నాడు చూడ

31 నలువ దారేండ్లు తన వెంట నడచి నడచి
కష్ట నష్టాల నైన తా నిష్ట పడుచు
పంచు కొన్నది తన ప్రేమ పంచి మించె
‘మేరి’ గృహిణియే జూషువా కీర్తి గృహము

32 కర్మమున ద్వితీయ యొకింత కలుగు ననుచు
సూత్ర మొక్కటి చిన్నయ్య సూరి వ్రాసె
విమల నీకు ద్వితీయ యై విసుగు లేక
పొంచి సేవించె వ్యాధి గ్రసించి నపుడు

33 తెలుగు భాషలో భారతి తొలి దినాల
అచ్చు పడగ నీ కవితలు నచ్చు పడియె
నదియె సాహితీ కృషికి దోహదము జేసె
‘భారతి’ యె నీదు పాలిటి భారతి గద

34 హిందువుల గూర్చి నట్టి సాహిత్య మింత
చదివి వ్రాయుటచే కిరస్తాను లపుడు
ఫాదరిగ నీడ దీసిరి బ్రతుక కుండ
నిన్ను వెలి వేసినను తండ్రి మిన్న కుండె

35 మాల జాతి నింత మానవ జాతిగా
చూడ జాల నట్టి సూరి జనుల
కనులు విప్పు నటుల కవితల నల్లిన
జాషువాకు నుతులు జాలు వారె