కథలు

ఆదివారం.. పిల్లలు..ఆయనా బయటికెళ్ళారు.పనులన్నీ తీరినాక టీవీ ఆన్ చేసి సీరియల్ చూస్తూ కూర్చున్నా. అంతలో ఫోన్ మ్రోగింది..ఆయనదే.ఇంట్లోనే మరిచిపోయినట్లున్నాడు.పట్టించుకోలేదు.
నాలుగైదుసార్లు అదే పనిగా ఫోన్ రింగవుతూంటే .. నేనే వెళ్ళి లిఫ్ట్ చేసా. “హలో సార్..’ ఓ స్వీట్ వాయిస్ పలకరించింది. ‘హెలో..ఎవరు’ అన్నాను.’సార్ .. సార్ లేరా అండీ’ అంది. ‘లేరు.. ఫోన్ ఇంట్లోనే పెట్టి బయటికెళ్ళారు’.ముక్తసరిగా అనేసరికి కాల్ కట్ చేసింది. కొద్దిసేపటికి
మళ్ళీ అదే నంబరు నుండి కాల్.కట్ చేసా. మళ్ళీ కాల్ చేస్తున్నారెందుకో..చిరాకేసింది.
మళ్ళీ కాల్ వస్తోంది.ఇప్పుడు.. కాల్ లిఫ్ట్ చేయగానే ‘హలో..’ అదే గొంతు.తీయగా పలకరిస్తోంది.’ఎవరు?’ .. కొద్దిగా గట్టిగా అనగానే కాల్ కట్ చేసింది.
బయటికెళ్ళి ఇంకా ఈయన రానేలేదు. ఈ ఫోన్ల గోలొకటీ..వెంటతీస్కెళ్ళొచ్చుగా..
ఉన్నట్టుండి ఏదో ఆలోచన మనసులో మెదిలి కళుక్కుమంది. ఏదో అనుమానపు తెర మనస్సును కమ్మేయబోతుంది .ఆ ఊహే భయం కలుగజేసింది.. ఎంత కంట్రోల్ చేసుకున్న..ఆ ఫోన్ కాల్.. తీయని గొంతు.. గుర్తుకొస్తున్నాయి..ఈయనేమైనా….అంతటితో బలవంతంగా ఆ ఆలోచనను మానుకుందామని ప్రయత్నిస్తున్నా..
ఇంతలో అదే నెంబరు నుండి మళ్ళీ కాల్ వస్తోంది.
కాల్ లిఫ్ట్ చేసి ‘హలో..ఎవరు మీరు. కాల్ లిఫ్ట్ చేస్తే మాట్లాడకుండా కట్ చేస్తున్నారు.విషయం ఏమిటో చెప్పండి ‘ గట్టిగా అన్నాను. ‘హలో.. అమ్మ..సార్ లేరా?.. ఇప్పుడు మధ్య వయస్సు ఆవిడ మాట్లాడుతోంది.’అమ్మా.. సార్ గారికి చాలా థాంక్సమ్మా.. నిన్న సార్ గనుక సాయం చేయకుంటే నా కొడుకు ప్రాణాలతో బయటపడేవాడే కాదు. మా చిన్నబ్బాయి నిన్న బైక్ ఆక్సిడెంట్ అయి పడి ప్రాణాలతో కొట్టుమిట్టాడుతూంటే అక్కడే ఉన్న సార్ హుటాహుటిన దగ్గరలో ఉన్న హాస్పిటల్ లో జాయిన్ చేసి అవసరమైన సాయం చేసాడు.మా వాడి ఫోను,పర్సులో ఉన్న అడ్రస్ తో మాకు సమాచారమిచ్చాడు తల్లి. గాబరాగా..అందరం షాక్ తోనే హాస్పిటల్ కి వెళ్ళాం.మమ్మల్ని సారే గుర్తించి మా అబ్బాయిని ఉంచిన వార్డు కు తీసికెళ్ళాడు.డాక్టర్లతో మాట్లాడించి, మాకు ధైర్యం చెప్పాడు. ఇంతకు ముందు కాల్ చేసింది మా అమ్మాయేనమ్మా..ఆ సార్ కి ఫోన్ చేయమని నేనే చెప్పాను. బాధలో,కంగారులో సార్ పేరు కూడా కనుక్కోలేదు. సార్, మాకు ఫోన్ చేసిన నెంబరు గుర్తించి ఫోన్ చేస్తున్నాము తల్లీ.. దేవుడిలా వచ్చి నా కొడుకుని రక్షించాడమ్మా.. అందరిలా ఆయనా వదిలేసి వెళ్ళుంటే..”’ ఆమే గొంతు గద్గదమైంది.వెక్కి ఏడుస్తోంది..తనే ‘ నా కొడుకు ప్రాణాలు నిలబెట్టాడు.. ఆయనకు చాలా ఋణపడి ఉంటామమ్మా.. సార్.. మీరందరూ చల్లగా ఉండాలి తల్లి.. సార్ తో చెప్పమ్మా..మా వాడు బాగానే ఉన్నాడు..” కృతజ్ఞతతో నిండిన గొంతుతో చెబుతూ ఆమె ఫోన్ పెట్టేసింది.
కొద్ది సేపు నన్ను మౌనం ఆవహించింది. చాలా గిల్టీగా అనిపించింది. క్షణంలో మనసు చేసిన మాయలోపడి మా ఆయనని అపార్థం చేసుకొనే స్థాయికి వెళ్ళినందుకు. ఇప్పుడు మనసు తేలికైంది.ఆ పెద్దావిడ మాటల్లో వినిపించిన కృతజ్ఞతాభావం నాలో మా ఆయనపట్ల ఉన్న ప్రేమా, నమ్మకమూ మరింత బలపడ్డాయి.. తాత్కాలికంగా నా మనసును ముసిరిన అనుమానం మబ్బు తెరలు ఒక్కసారిగా తొలగిపోయాయి. అపోహపడినందుకు మనసులోనే క్షమాపణలు కోరుకున్నా. ఎవరూ కూడా పూర్తిగా విషయం తెలుసుకోకుండానే ఎవరినీ.. మనవారినీ..అయినవారినీ అపార్థం చేసుకోవద్దని నిర్ణయించుకున్నా. అలికిడైతే ఈ లోకంలోకొచ్చి..గేటుతీసుకుని ఇంట్లోకి వస్తున్న మా ఆయనవైపు కన్నార్పకుండా ఆరాధనభావంతో చూస్తున్నా…
– మధు జెల్లా
30/12/22.
ఇది నా స్వీయ రచన.. మధు జెల్లా

అప్పుడే బావురుపల్లి స్టేజి వద్ద బస్సు దిగింది ఓ పట్నంపిల్ల లగేజితో పాటు. అక్కడి నుండి ఆ ఊరు దాదాపు 3 కి.మీ. దూరం. మట్టి రోడ్డు.నడుస్తూగానీ, టూవీలర్, ఆటోల్లో గానీ వెళ్ళాల్సిందే.వాళ్ళమ్మమ్మ ఊరు.చాలా సం.ల తర్వాత ఆ ఊరొస్తుంది. పట్నంవాసనలు,పోకడలు ఇంకా పూర్తిగా ఆ ఊరు దరిచేరలేదు.వాళ్ళ తాతయ్యకు చాలాసార్లు కాల్ చేసినా కలవట్లేదు.చేసేదేమీలేక దారెంట నడవడం ప్రారంభించింది.మోడ్రన్ డ్రస్సులో అందంగా ఉంది. అలా కొద్ది దూరం వెళ్ళాక దారిలో ఓ కుర్రాడు సైకిలు మీద ఇటువైపు వస్తూ ఈ అమ్మాయిని చూసాడు. ఆ అమ్మాయి అతన్ని చూసినట్లు అనిపించి తలతిప్పి చూశాడు.అమ్మాయి నవ్వుతూ ఏదో మాట్లడుతూ వెళుతోంది.అతడు ఆలాగే ఆమె వంకే చూస్తూ సైకిలు నడుపుతూ నడుపుతూ రోడ్డు పక్కన గుంతలో పడిపోయి..’అబ్బో..’ అంటూ గావుకేకేశాడు. అమ్మాయి తన దారిన తాను వెళుతోంది.మరికొంత దూరం వెళ్ళాక మరొకతను బైక్ మీద వస్తూ ఈ అమ్మాయిని చూసి…ఆమె తన్ను చూసిందని..నవ్వింది .. ఆమె వంకే చూసుకుంటూ..ఎదురుగా ఉన్న చెట్టుకు గుద్దేసి ”బాబోయ్ ‘.. అంటూ పడిపోయాడు.తర్వాతేంటో అతగాడి పరిస్థితి.ఆమె దారెంట నడుస్తూనే ఉంది.
కొద్ది దూరం వెళ్ళాక పశువులను తోలుకుంటూ మరొకడు ఎదురుపడి ఆ అమ్మాయి ని వింతగా చూస్తూ.. అప్పుడూ ఆమే నవ్వుతూ ఏదో మాట్లాడుతూ చూసింది.అంతే ఆతడు ఆమెనే చూస్తూ నిలుచుండి పోయాడు.ఆమె నడుస్తోంది. పశువులన్నీ పక్కచేలో పడి పొలమంతా పాడుచేస్తోంటే..యజమాని తిడుతూ గట్టిగా కేకలేస్తూంటేగానీ ఆ పశువుల కాపరి ఈ లోకంలోకి రాలేదు.
మరికొంత దూరంలో చెట్టెక్కి కల్లుగీస్తూన్నాయన ఎందుకోగానీ కిందకూ చూస్తూ అమ్మాయి వంక చూసాడు.ఆమె నవ్వుతూ మాట్లాడుతూ తలెత్తి అతని వంక చూసింది. అతడు తన పని మరిచి అలాగే బిగుసుకు పోయాడు. మరికొంత దూరం వెళ్ళాక ఓ ముసలావిడ తలపై నీళ్ళకుండ నెత్తినెట్టుకుని నడుస్తూ ఈ అమ్మాయిని చూసింది.తాను నవ్వుతూ ముందకెళ్ళింది.ఆ వంకే చూస్తూ ముసలావిడ ఆశ్చర్యపోతూ.. ముక్కున వేలేసుకుని నడుస్తూంటే నెత్తిన కుండ జారి నేలబడింది.అయ్యయ్యో…అనుకుందావిడ‌.
కొద్ది దూరం నడిస్తే ఊరొస్తుందనగా ఓ ముసలితాతొకడు ఈ అమ్మాయిని గమనించి ఎవరాయని చూస్తూంటే అమ్మాయి ఓ నవ్వు నవ్వింది.ఎందుకు నవ్విందో అర్థంకాక పోయినా ముసలోడు సిగ్గుతో మెలికలు తిరిగిపోయాడు…
ఆఖరికి ఆ అమ్మాయి’ బై బై..’ అంటూ మాట్లడ్డం మాని, చెవుల్లో పెట్టుకున్న ‘ఇయర్ బడ్స్ ‘ తీసి దగ్గరలో కనిపిస్తున్న తన అమ్మమ్మ ఇంటివైపు అడుగులేసింది.
కొంతసేపటికి ఊళ్ళో కలకలం బయలుదేరింది.ఊరిపోరగాళ్ళు రోడ్డు పక్కన పడి దెబ్బలు తగిలి విలవిల్లాడుతున్నారని.. తెలిసీ బావురుమన్నారు. వాళ్ళని చూడ్డానికి..హాస్పిటల్ కు చేర్చడానికి కొంతమంది బయలుదేరారు.

హోటల్ అశోకా. నగరం నడిబొడ్డు లాంటి లక్డీ కా పూల్ లోని ఒక మోస్తరు హోటల్. పాతతరం వారికి బాగా తెలిసిన హోటల్. కొత్తగా బిల్డింగులు వచ్చీ రోడ్డు మధ్యలో ఎత్తైన మెట్రో కట్టీ ఇప్పుడు అంతగా బయటకు కనిపించని హోటల్. అయినా కొంతమందికి ఇప్పటికీ హైదరాబాద్ లో విడిది అంటే అశోకా హోటలే.

ఖద్దరులాల్చీ తొడుక్కుని నూలుపంచె కట్టుకున్న ఆ పెద్దమనిషి హోటల్ నుండి బయటకొచ్చాడో లేదో అప్పుడే సన్నగా మొదలైంది వర్షం. ఆలస్యమవుతుందనిపించినా ఎందుకైనా మంచిదని వెనక్కిమళ్ళి హోటల్ లాంజ్ లోకి వెళ్లారు. ఆయన్ని చూసి విషయం గ్రహించింది రిసెప్షనిస్టు కుశాగ్ర. తమ హోటల్ అతిథుల సౌకర్యం కోసం అలమరాలో సిద్ధపరచిన గొడుగుల్లోంచి ఒకటి తీసిచ్చింది. ఇటువంటి చిన్న విషయాలను కూడా పట్టించుకుంటున్న యాజమాన్యం శ్రద్ధ వల్లనే ఈ హోటల్ ఇప్పటికీ రాణిస్తుందనుకుంటూ పంచెకట్టుమనిషి మళ్ళీ బయటకు నడిచాడు.

సాయంకాలం ఆరుగంటలవుతోంది. అందరూ ఆఫీసుల నుండి ఇళ్ళకెళ్ళే సమయం. ఇళ్ల నుండి పార్కులకూ సినిమాలకూ వెళ్లే సమయం కూడా. అందువల్ల కార్లతో ఆటోలతో రద్దీ ఎక్కువగానే ఉంది. వర్షం వల్లనేమో స్కూటర్లూ మోటార్ సైకిళ్ళూ కొంచెం తక్కువగా ఉన్నాయి.

రోడ్డుకు బాగా ఎడమ ప్రక్కగా అడుగులేస్తూ వర్షానికి తడవకుండా గొడుగు పట్టుకుని రవీంద్రభారతి వైపు వడివడిగా నడుస్తున్నాడు అరగంట ముందే గమ్యం చేరుకునే అలవాటున్న ఆ పంచెకట్టుమనిషి. తనను హైదరాబాద్ కి ఆహ్వానించినవాళ్ళు కారు పంపిస్తామని చెప్పినా ఇంత తక్కువ దూరం కోసం వృధాఖర్చని తనే వద్దన్నాడు.

ఇంకో నాలుగడుగులు వేసేసరికి అంత ట్రాఫిక్ లోనూ రోడ్డుకు ఒక వారగా ఆగిపోయిన పెద్దకారొకటి కనిపించింది. తల మీద టోపీ పెట్టుకుని తెల్లటి యూనిఫామ్ ధరించిన డ్రైవర్ వానలో తడుస్తూ తెరిచిపెట్టిన బోనెట్ లో ఏవో వైర్లు సరిచేస్తున్నాడు.

కారు బ్యాక్ డోర్ ఓపెన్ చేసిన సూటూబూటుమనిషితో కళ్ళూకళ్ళూ కలిశాయి పంచెకట్టు మనిషికి. క్షణం సేపట్లోనే అర్థమైంది సూటూబూటుమనిషి భావం ‘గొడుగులో నాకూ కాస్త చోటిస్తారా’ అని.

“ఇక్కడే రవీంద్రభారతిలో అర్జెంట్ ప్రోగ్రాముంది. నన్నక్కడిదాకా తడవకుండా మీ గొడుగునీడలో తీసుకెళ్తారా! ప్లీజ్!”

“ఈరోజే కొట్టించుకున్న కోటు. మీరేమీ అనుకోకపోతే …”

విషయం గ్రహించిన పంచెకట్టుమనిషి గొడుగు నుండి కొంచెం బయటకొచ్చి తన దుస్తులు ఒక భాగం తడుపుకుంటూ నడుస్తున్నాడు. అంతలో వెనుక నుండి ఆ పెద్దకారు వచ్చి సూటూబూటుమనిషి ప్రక్కన ఆగింది. అతడు వేగంగా డోర్ తీసి అంతకంటే వేగంగా ‘థాంక్స్’ చెప్పి కారులో కూర్చుని రయ్యిమన్నాడు.

“పోనీలే పాపం. కారు స్టార్టయ్యింది. లేదంటే ఆ డ్రైవర్ కి ఇంకెన్ని తిట్లు పడేవో” అనుకుంటూ ఇక ఏమాత్రం తడవకుండా నడక సాగించాడు పంచెకట్టుమనిషి, కళాభవన్ ప్రాంగణం దాటుకుంటూ.

తన కొత్తకోటు తడవనందుకు చాలా సంతోషంగా ఉంది కారులో పోతున్న సూటూబూటుమనిషికి. ముంబైలో రేమాండ్స్ షాపుకు తనే స్వయంగా వెళ్లి తనకు నచ్చిన ఒకలాంటి బ్లూ కలర్ క్లాత్ కొనుక్కుని హైదరాబాద్ లోని ఖరీదైన టైలర్ తో మనసుపడి కొట్టించుకున్న కోటు మరి. “ఈ రోజు ప్రోగ్రాం కోసమే కుట్టించుకున్న కోటు తడిసిపోయుంటే … ?” తడవనందుకు చాలా రిలీఫ్ ఫీలై టై నాట్ మరికొంచెం క్రిందికి లాక్కున్నాడు.

రవీంద్రభారతి ఆవరణ లోకి అడుగుపెడుతుండగా గేటుకు ఒకప్రక్కన కట్టిన ప్లాస్టిక్ బ్యానర్ కనిపించింది పంచెకట్టుమనిషికి. నగరంలో పెద్దపేరున్న ‘చంద్రవంక కళావాహిని’ సంస్థ వారు ఒక సంగీతవిద్వాంసుడికి ఒక పెద్ద ఆఫీసర్ చేతుల మీదుగా చేస్తున్న సన్మానం. అదీ ఆ బ్యానర్ సారాంశం.

రవీంద్రభారతి హాల్లో ముందువరుస సీట్ల వైపు వెళ్ళబోయి స్టేజి మీద సూటూబూటుమనిషిని చూసి లిప్తపాటు ఏదో ఆలోచించుకుని సన్నగా నవ్వుకుంటూ తల మీద ఉత్తరీయం కప్పుకుంటూ వెళ్ళి హాల్లోని చివరివరుస సీట్లో కూర్చున్నాడు.

“ఈనాటి సభకు కథానాయకులైన ప్రముఖ సంగీత విద్వాంసులు శ్రీ ప్రాచీనమూర్తి గారు సభకు ఏ క్షణమైనా రావచ్చు. ముఖ్య అతిథీ సన్మానకర్తా ప్రభుత్వ సాంస్కృతికశాఖ అధ్యక్షులూ శ్రీ అధునాతన్, ఐ.ఏ.ఎస్. గారు సభకు ఇప్పటికే విచ్చేశారు. వేదిక మీదే మీ ముందున్నారు. మీ కరతాళధ్వనుల మధ్య వారికి మరొక్కసారి స్వాగతం పలుకుతూ … వారికి ముఖ్యమైన మరో ప్రోగ్రాం ఉన్నందువలనా సమయాభావం వలనా ప్రకటించిన సమయానికి ముందుగానే ఇప్పుడే తమ ప్రసంగం వినిపించి వెళ్ళిపోతారు. …” సభానిర్వాహక కార్యదర్శి పరిచయవాక్యాలు పలికి మైకును శ్రీ అధునాతన్ గారికి అందజేశారు.

“సభాసరస్వతికి నమస్సులు. నేను తెలుగువాణ్ణే. ఇంట్లో మాతృభాషే మాట్లాడాలన్న నియమం పెట్టుకున్న కుటుంబం నుండి వచ్చాను. కానీ పుట్టిందీ పెరిగిందీ మొన్నటిదాకా ఉద్యోగం చేసిందీ ఇతర రాష్ట్రాల్లో కాబట్టేమో నాకు తెలుగు సంగీతవిద్వాంసుల గురించి పెద్దగా తెలియదు. సాంస్కృతిక శాఖ అధ్యక్షుడిగా ఈరోజే బాధ్యతలు తీసుకున్న నేను శ్రీ ప్రాచీనమూర్తి గారి ప్రాభవం గురించి విన్నాను గానీ వారి పాండిత్యం గురించి ఇంకా తెలుసుకోవలసి ఉంది. ఈ సాయంత్రం మనం సన్మానించుకోనున్న ఆ మహనీయుణ్ణి నేనిప్పటిదాకా చూడనే లేదు. వారెక్కడన్నా తారసపడ్డా గుర్తుపట్టలేని అశక్తుణ్ణి నేను. తాము బసచేసిన హోటల్ నుండి బయలుదేరారట. ఏ క్షణమైనా ఇక్కడకు రావచ్చట. వస్తూవస్తూ దారిలో వారు అమృతవర్షిణి రాగం ఆలపిస్తున్నారేమో. అందువల్లనే ఇక్కడ వర్షం కురుస్తోందేమో. రాగానే వారితో దీపక్ రాగం పాడించుకోవాలి. వాతావరణం వెచ్చబడుతుంది. …” ప్రసంగం ముగించి ప్రేక్షకుల చప్పట్లతో ప్రతిధ్వనిస్తున్న సభామందిరాన్ని నలువైపులా తిలకిస్తూ కోటుజేబుల్లో చేతులుపెట్టుకున్నారు శ్రీ అధునాతన్ గారు గర్వంగా.

రిస్ట్ వాచ్ లో టైం చూసుకుని తల మీది ఉత్తరీయం తీసి వేదిక వైపు నడిచాడు పంచెకట్టుమనిషి. అల్లంత దూరం నుండే ఆయన్ను చూసిన సభానిర్వాహకులు పరుగుపరుగున వచ్చి పంచెకట్టుమనిషిని సాదరంగా వేదిక మీదికి తోడ్కొనివెళ్ళారు.

పంచెకట్టుమనిషీ సూటూబూటుమనిషీ వేదిక మీద పక్కపక్కనే కూర్చున్నారు. మరోసారి కలుసుకున్న ఆ రెండుజతల కళ్ళు ఏం మాట్లాడుకున్నాయో తెలియదుగానీ ఎవరిలోనూ తొట్రుపాటు లేదు. ఇంతకుముందొకసారి కలుసుకున్నామన్న భావనే లేదు ఇద్దరి ముఖాల్లో.

మరో ప్రోగ్రాం కోసం త్వరగా వెళ్ళిపోవాలన్న శ్రీ అధునాతన్ గారు సభ ఆసాంతం ముందువరుస కుర్చీలో కూర్చుని ప్రాచీనమూర్తి గారి రాగాలన్నీ వింటూ మైమరచిపోయారు. పాటపాటకూ మధ్య వచ్చే కొద్ది క్షణాల విరామంలో తననెవరూ గమనించకుండా తన కోటును తానే పదేపదే ప్రశ్నార్థకంగా చూసుకున్నారు.

చివరగా పాడిన దీపక్ రాగం తరువాత సన్మానకార్యక్రమం మొదలైంది.

మళ్ళీ వేదిక మీదికి వచ్చిన శ్రీ అధునాతన్ గారు సరాసరి వేదిక ప్రక్కనున్న గదిలోకి వెళ్లి రెండు నిమిషాల తరువాత తిరిగివచ్చారు. ఇప్పుడతడి శరీరం కొంత తేలికపడింది. మనసు బాగా తేటపడింది.

శ్రీ అధునాతన్ గారు శ్రీ ప్రాచీనమూర్తి గారికి పూలమాల వేసి శాలువా కప్పి సన్మానపత్రం సమర్పిస్తున్నప్పడు వారిద్దరి చూపులు మళ్ళీ నిశ్శబ్దంగా మాట్లాడుకున్నాయి.

ఇంటికొచ్చిన భర్త అధునాతన్ ను మురిపెంగా చూసుకుంది అతడి అర్థాంగి. అతడి ప్రసంగాన్నీ సన్మానకార్యక్రమాన్నీ టీవీలో కళ్ళార్పకుండా చూశానంది. స్వంత రాష్ట్రం లోకి వచ్చిన మొదటి రోజే అధునాతన్ ఇంత గొప్ప సభలో ముఖ్య అతిథిగా పాల్గోవటం మనసుకు తృప్తినిచ్చిందనీ, ఆ సభను తాను ప్రత్యక్షంగా తిలకించలేకపోవటం తన దురదృష్టమనీ కళ్ళు తిప్పుకుంటూ భర్తతో చెప్పుకుంది.

అంతగా మనసుపడి కుట్టించుకున్న కోటును సన్మానం చేసే సమయంలో వేసుకోలేదేంటని అడిగింది. జరిగిన విషయం ముచ్చటించుకుని ఇద్దరూ హాయిగా నవ్వుకున్నారు.

ఎండైనా వానైనా పగలైనా రాత్రైనా, టైనీ కోటునూ ఏమాత్రం విడవని దర్పం భర్తది. తనెన్నో సార్లు చెప్పి చూసింది అవసరం లేని సందర్భాల్లోనూ ఈ డాబుసరి వేషమెందుకని. కానీ ఫలితం లేకపోయింది. అదృష్టవశాత్తు ఈరోజు తన కోరిక తీరింది.

దొడ్డతనానికి దుస్తుల కంటే వ్యక్తిత్వమే నిజమైన గీటురాయని తన భర్తకు కనువిప్పు కలిగించిన వర్షానికీ పంచెకట్టుమనిషికీ మనసులోనే కృతజ్ఞతలు తెలియజేసుకుంది శ్రీమతి నమ్రత.

“Hey,why have you closed the doors?  My friends are still on the way,” Ravi eagerly spoke to the waiter at the cafe he had been waiting at for his friends.
As usual,the monkeys arrived in a large group and they would enter every door open. Now a days it has become the biggest problem not only for us but also the neighborhood community. Don’t know why these animals left the forests and are roaming around in the city,” the waiter answered impatiently.
By that time Ravi’s friends entered, cautiously escaping the attack from the monkeys.
The sun hung low over the city, casting long shadows across the concrete jungle as four friends – Ravi, a passionate environmentalist, Suma, a wildlife enthusiast, Arun, an urban planner, and Kavitha, a journalist – sat at a small café. They had met to discuss a growing problem that had captured everyone’s attention in recent weeks: wild animals, displaced by rampant deforestation, were making their way into the cities.
“Did you hear about the monkey attack yesterday?” Suma began, shaking her head in disbelief. “A group of them entered a school and snatched food from the kids. It’s getting worse every day.”
Ravi, ever the advocate for nature, leaned forward. “It’s not just the monkeys, Suma. I read that a cheetah was spotted near the highway last night. It’s no surprise, really. We’ve destroyed their homes. What else can they do?”
Arun sighed. “We’ve pushed them into a corner. Every time I approve a new urban plan, I see forests disappearing on the map. Green spaces are shrinking, and we’re leaving these animals nowhere to go.”
Kavitha, who had been quietly observing, spoke up. “It’s ironic. We’ve got Haritha Haram initiatives going on across the state – planting saplings to make up for deforestation. But, Ravi, you’ve been saying this for years. They’re not planting the right kinds of trees.”
“Exactly!” Ravi’s voice was filled with frustration. “It’s all ornamental. Sure, they plant saplings, but where are the fruit-bearing trees? Trees that actually provide food and shelter for wildlife. Instead, they’re planting decorative species that do nothing for the animals or even the ecosystem.”
Suma nodded in agreement. “I’ve seen this too. Animals aren’t coming to the city because they want to. They’re starving. With no fruits in the forests, they’re turning to human settlements for food. It’s tragic.”
Kavitha, ever the investigator, took out her notebook. “I’ve been covering stories on this for a while now. The government’s intention behind Haritha Haram is good, but there’s no long-term vision. If we don’t start planting fruit-bearing trees, if we don’t restore natural habitats, this is just going to keep getting worse.”
Arun leaned back, a look of deep concern on his face. “It’s not just about the animals. We’re seeing more floods, more droughts, even temperatures are rising. We’ve paved over wetlands, cut down forests, and dammed rivers. We’re so focused on building our cities that we forget nature is our lifeline. And yet, even when we harm it, nature still tries to help us.”
“What do you mean?” Suma asked, curious.
“Think about it,” Arun continued. “Trees absorb carbon dioxide, cool down cities, and prevent flooding. Wetlands filter water. Even the smallest creatures, like bees, are responsible for pollinating the plants that give us food. Nature keeps trying to balance things out, no matter how much damage we do. But it has its limits.”
Ravi chimed in, “Exactly. We take so much from nature, but give so little back. We build our roads and factories, thinking only of progress, but when floods wash away our homes or heatwaves kill crops, we act surprised. It’s like we’re blind to the fact that everything we need – clean air, food, water – comes from the very ecosystems we’re destroying.”
Suma sighed. “It’s human negligence, plain and simple. We’ve grown disconnected from the natural world, thinking it’s something to conquer or manage. But nature’s not an enemy. It’s been trying to support us all along.”
Kavitha nodded slowly, scribbling in her notebook. “That’s the story we need to tell, isn’t it? People need to see that by neglecting nature, we’re only hurting ourselves. And even though we’ve been careless, nature hasn’t given up on us. It’s still trying to help us survive, whether it’s through trees absorbing pollution or bees pollinating crops. But for how long?”
Arun looked thoughtful. “We need to rethink how we live. Urban planning can’t just be about expanding cities. It has to be about restoring balance. Imagine cities filled with green corridors, fruit-bearing trees, and wetlands that help manage floods. It’s possible, but only if we stop neglecting the natural world.”
Suma’s face lit up with a spark of hope. “Maybe we should start something ourselves. A campaign to make sure future afforestation efforts focus on the right kinds of trees. We can get the public involved. I’m sure people will support us if we show them how much better things can be.”
Kavitha jotted down notes quickly. “I can cover this in the paper, write about how critical it is. We could reach out to the government, local leaders, and citizens. Together, we might be able to create some awareness.”
Arun smiled. “I’ll make sure the urban planning council hears about this. I’ll push for fruit-bearing trees and better integration of green spaces. We’ve ignored this for too long.”
As they left the café that evening, they felt a renewed sense of urgency. The challenges were immense, but they knew that by restoring harmony between humans and nature, there was still hope. Nature, after all, had been patient for so long – it was time they started listening.
As they walked through the bustling streets, a lone monkey leapt from a building onto a nearby tree, looking for something that wasn’t there – a sign of the growing disconnect between nature and man, but also a reminder that nature, despite all it endured, still sought to help. It was now up to them to make sure that help wasn’t in vain.
We read in the history books that Ashoka has planted trees on both sides in the road. That gave not only fruits,but also shade to the travellers and animals. Taking a leaf from that, these four friends have started campaign on reforestation that too of useful trees, ecosystem protection, regenerative agriculture..etc . They could get both media and government’s help and support.
They have formed a group named  ‘Go Green’ and created awareness among people about reduce, re-use and recycle. They have also started educating people towards reduction in plastic usage, wastage of food and usage of fossil fuels. They were also successful in making the farmers turn to cow based agriculture. A meagre attempt from a small group of friends has grown multifold and started to give tremendous results.
The ‘Go Green’ group received the Indira Gandhi Paryavaran puraskar for their efforts. The four friends have decided to use that cash prize also for the same purpose. They visited colleges and schools and educated the NextGen the various ways to protect the environment. They propogated one slogan ‘Restore Harmony’.

గబగబా మెట్లుదిగి వెహికల్ పార్కింగ్ దగ్గరకు అడుగులేసింది శారద. హెల్మైట్ పెట్టుకుంటూ ఆకాశంవంక చూసింది వర్షంపడే సూచనలున్నాయేమోనని. ఆతరువాత చుట్టూచూసింది అపరాజిత గురించి.ఫ్రెండ్సతో క్లాప్స్ కొట్టుకుంటూ ఆడుకుంటోంది.

“అప్పూ!”అని కేకేసింది శారద.

“ఆఁ అమ్మా!” అంటూ స్కేటింగ్చేస్తున్నట్లు వచ్చి ఆగింది హోండాఏక్టివ్ దగ్గర అప‌రాజిత.

“అప్పూ! ఎన్నిసార్లు చెప్పానమ్మా స్కూల్ బెల్ అవంగానే వెహికల్ దగ్గరకు వచ్చి నుంచోమని‌.అక్క వెయిట్ చేస్తూ ఉంటుంది.” అంది శారద.

“అమ్మా! ఇవాళ ఉన్న ఒక్క గేమ్స్ పీరిడ్ నువ్వే ఎక్స్ట్రా క్లాసు తీసుకున్నావు.అందుకే కాస్త రిలాక్సేషన్. ” కళ్ళు గుండ్రంగా తిప్పుతూ కాళ్ళతో స్టెప్సు వేస్తూ అంది అపరాజిత.

“సరే డేన్స్ ఆపి బండెక్కు.”అంటూ బండి స్టేండ్ తీసింది శారద.

అందరినీ దాటుకుంటూ స్కూల్ గేటు నించీ బయటకు రావడానికి ఐదు నిమిషాలు పట్టింది.

‘అపర్ణ కాలేజీకి వెళ్ళడానికి పది నిమిషాలు, అక్కడనించీ మ్యూజిక్ క్లాసుకి పదినిమిషాలు,క్లాసు గంట,తరవాత ఇంటి ప్రయాణం ఎంతలేదన్నా అరగంట.ఇంటికి చేరేసరికి గంటన్నర.’ అంటూ మనసులో టైము కేలిక్యులేట్ చేసుకుంది శారద.

‘సాయంత్రం ఫ్రెండ్స్ ఫేమిలీ డిన్నర్ కి వస్తారు. పనిమనిషి రాలేదు.ఇంటినించీ ఆదరా బాదరాగా స్కూలు కెళ్ళటంతో ఇల్లంతా చిందరవందరగా ఉంది. యూనిట్ రిపోర్ట్స్ తయారుచేయాలి.’అనుకుంటూ తను చేయవలసిన పనుల లిస్టు మననంచేసుకుంది శారద.

ఆలోచనల్లో కాలేజ్ కి వచ్చిన సంగతే గమనించలేదు శారద.గేటుదగ్గర అపర్ణ సిధ్ధంగా ఉంది.
పిల్లలిద్దరినీ మ్యూజిక్ క్లాసులో వదిలి దగ్గరే ఉన్న కూరగాయల షాపుకెళ్ళ కూరలు తీసుకుంది.

మ్యూజిక్ క్లాసు అవుతున్నంతసేపు పేరెంట్స్ పూలమొక్కలదగ్గర బయట కుర్చీల్లో కూర్చొని ఖబుర్లు చెప్పుకుంటారు.శారద వింటున్నట్లు తలపంకిస్తూ తోటకూర శుభ్రచేసి చిక్కళ్ళువలిచి, మెరపకాయలు తొడిమలు తీసింది.

‘హమ్మయ్య రేపటికి కూర రెడీ.’అనుకుంది మనసులో శారద.

ఈలోపు పిల్లలు మ్యూజిక్ క్లాసు అయింది.పిల్లని ఎక్కించుకున్న వెంటనే ఆలోచనలకి ఫుల్ స్టాప్ పెట్టింది.కాదు పెట్టిస్తారు పిల్లలు.క్లాస్ రూమ్ ఖబుర్లతో,గిల్లికజ్జాలతో,ఎక్కిరింతలతో,వారి చేష్టలు శారద మనస్పూర్తిగా ఆస్వాదిస్తుంది. ఇల్లు దగ్గర పడుతోందంటే వాళ్ళ అల్లరి తారాపధం చేరతుంది. శారదకి బండి బేలన్స్ చేయటమే కష్టమవుతుంది.

“అమ్మా!హాట్హాట్ బజ్జీ స్నాక్స్ ఆకలేస్తోంది.” అంది అపరాజిత.

“చాల్లే అప్పూ!జాండీస్ తగ్గి వన్మంత్ కాలేదు ఆయిలీ ఫుడ్.” అంటూ కసిరింది అపర్ణ.

“అమ్మా ! బేకరీలో దిల్పసంద్ తీసుకో మళ్ళీ ఏ ప్రిపరేషన్ వద్దు .”అంది అపర్ణ.

ఇద్దరికీ సమాధానం చెప్పకుంండా ఇంటిదగ్గరకి వచ్చి ఆపింది శారద.పోర్టికోలో బండి ఆపి తాళం తీయంగానే చిన్నారిసింధూ తోకాడిస్తూ మీదకొచ్చింది.

“అప్పూ!స్నూపిని వాకింగ్ తీసికెళ్ళు.” అంటూ కాళ్ళకడుక్కొని వంటింట్లోకి వెళ్ళి గ్లాసుల్లో ప్రొటీనెక్స్, ప్లేట్లల్లో బొప్పాస ముక్కలతో వచ్చింది శారద.

“పిల్లలూ! పప్పాయ్యాతిని పాలు తాగి ఇల్లు సర్దండి.ఇవాళ డాడీ ఫ్రెండ్స్ ఫేమిలీ డిన్నర్ కి వస్తారు.” అంటూ ఒకకప్ టీ సిప్ చేసి పాతచీర కట్టిగిన్నెలుతోమ ఉపక్రమించింది శారద.

బొప్పాసముక్కలు పాలు చూడంగానే పిల్లల మొఖాలు మాడిపోయాయి.అయినా తల్లి. హడావుడి చూసి నోరు మెదపలేదు బంగారుతల్లులు.మెదలకుండా పండుతిని పాలుతాగి వాళ్ళగదిలోకెళ్ళి చదువుకోసాగారు.

నెమ్మదిగా వంట పూర్తిచేసి తనుకూడా ఫ్రష్ అయి కూర్చొంది శారద.

‘రిపోర్ట్ వర్క్ ఉంది వాళ్ళు వచ్చి వెళ్ళాకగానీ ఆ పని చేయలేను.’అనుకుంది శారద.

‘ఛీ ! ఏమిటో ఆడదాని జీవితం.ఎంత చదువుకున్నా గిన్నెలు,బట్టలు వంట,పిల్లలని కనటం,వాళ్ళ పెంపకం అంతా ఆడదాని మొహానే రాసాడు భగవంతుడు.ఏదైనా తేడావస్తే ‘ఆతల్లి పెంపకం’ అంటూ సమాజం తల్లినే వేలెత్తి చూపుతుంది .తాతయ్య అన్నట్టు ‘బి.ఏ.’చదివినా బియ్యం కడగక తప్పదే శారదా అనేవారు పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ చేస్తానంటే.”

ఆలోచనలలో వాకిట్లో కార్ హారన్ వినపడలేదు శారదకి.సింధూ గేటుదగ్గరకెళ్ళి ఒబీడియంటుగా తోక ఊపుతూ డాడీ ని స్వాగతిస్తోంది.శారదవెళ్ళి గేటు తీసింది.

కారుపార్కు చేసి”పిల్లలేరి శారదా?అన్నిసార్లు హారన్ కొట్టినా రాలేదు.”అన్నాడు వంశీకృష్ణ.

“చదువు కుంటున్నారు వాళ్ళగదిలో!”అంటూ అనుమానంతో గదిలోకి వెళ్ళింది శారద.

‘పుస్తకం హస్తభూషణం’ అన్నట్లు చేతిలో పుస్తకంతో కునికి పాట్లు పడుతున్నారు పిల్లలు.

శారద మాతృహృదయం తల్లడిల్లింది.’పిచ్చితల్లులు నాలుగింటికి లేచి అలసిపోయారు.స్కూలుకు పది కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది ఇల్లు. స్వంతఇంటిని అనుభవించాలని ఉండటమేకాని దేనికీ దగ్గరకాదు.”అనుకుంది శారద.

వంశీ !టీ పెట్టనా!”అడిగింది.

“తప్పకుండా! ఇవాళ ఆడిటింగ్ కాదుగానీ పిచ్చెత్తిపోయింది. డిన్నరుకు వాళ్ళు ఏడున్నర ఎనిమిది ప్రాంతంలో వస్తానన్నారు.”అంటూ ఫ్రష్ అవటానికి వెళ్ళాడు.

“తల్లులూ రండి డిన్నరుకు చేసి పడుకోండి రేపెటూ సెలవేకదా చదువుకుందురుగాని.”అంటూ కేకేసింది శారద.

“డాడీ వచ్చారా?అమ్మా!”అన్నారు ముక్తకంఠంతో.

“వచ్చారు.కారు హారన్ కి మీరు లేవలేదు మీ చెల్లెలు రిసీవ్ చేసుకుంది. క్రెడిట్సన్నీ దానికే.”అంటూ నవ్వింది శారద.

“ఆయ్!”అంటూ ఇద్దరూ స్నూపి వెంట పడ్డారు.అది వంశీ కాళ్ళసందులోదూరి అరవసాగింది.

సారీ డాడీ అంటూ తండ్రికిరుపక్కలా గారంగా. చేరారు.

కంచాలదగ్గరకి ఈదురో అంటూ వచ్చిన అప్పూ అపర్ణలు” వావ్!” అంటూ ‘హైఫై’ ఇచ్చుకున్నారు.
బాదంపౌడరు స్పెషల్టచ్ సేమియాపాయసం, ఆనియన్ పకోడీ ,చోళే బటూరా,దధ్ధోజనం.

“అమ్మా!ఇవి గెస్ట్స్ కని చేసావా మాగురించా.” అంటూ తల్లిని వాటేసుకున్నారు.
★★★

వంశీకృష్ణ బ్యాంక్ లో చీఫ్ మేనేజర్.ఇవాళ చాలా చికాకుగా ఉంది.వంట్లో నలతగా ఉంది.
“ఇన్సపెక్షన్ కి సైట్ కి వెళ్ళాలి.అమ్మకి వంట్లోబాగాలేదన్నమెసేజ్ ఒకమూల కలవర పెడుతోంది.దసరా సెలవలకి శారద పిల్లలు పుట్టింటికి వెళ్ళారు.ఇంటికెళ్ళి చెయ్యకాల్చుకోవాలి.పిల్లలకి టర్మ్ ఫీజుకట్టాలి హౌసింగ్ లోను హౌస్టాక్స్, వగైరా వగైరాపోనూ ఇంటి ఖర్చుకి బొటాబొటి ఇరవై ఇరవై ఐదు మధ్యలో మిగులుతుంది ఇంటిఖర్చుకి. మధ్యలో మెడికల్ ఖర్చు లేకపోతే.

ఇదిలా ఉండగా హెడ్ఆఫీస్ నించీ టార్గెట్ రీచ్ అవలేదని షంటింగ్.”ఎవరిమీదో ఎందుకో అర్ధం కాని కోపం చికాకుగాఉంది వంశీకి.

వంశీకృష్ణకి ఛీర్ఫుల్ అండ్ అండర్స్టాండింగ్ పర్శనాలిటీ అని సబ్స్టాఫ్ నించీ హెడాఫీస్ వరకూ పేరుంది.అంతేకాదు సిన్సియర్ అండ్ హైలీ డిసిప్లైన్డ్ అని కూడా భయపడతారు.

వంశీకృష్ణ చికాకుకి అసలు కారణం ఒక ప్రాజెక్ట్ కి కోటిన్నర సాంక్షన్ చేయమని ప్రషర్.కావాలంటే కమీషను తీసుకోమని.ఒక్క కాగితమూ సరిగ్గాలేదు.ఆల్రడీ ముఫ్ఫై లక్షలు సాంక్షన్చేసి సైట్ కి వెళ్ళి చూస్తే అక్కడ ఏమీలేదు.ఆ పార్టీ దర్జాగా ఖరీదైన కారులో బ్యాంకుకు వచ్చి సొల్లు ఖబుర్లు చెప్తాడు.ఆమినిస్టరు ఈ ఏక్టరు తన బంధువులంటూ.వళ్ళుమండిపోయి ఉన్నదున్నట్లు రిపోర్టు పంపినందుకు హెడాఫీస్నించీ దొబ్బులు. ఉద్యోగం రిజైన్ చేసి పారేద్దామనిఉంది వంశీకృష్ణకి.

‘ఛ! వెధవ బ్రతుకు. ఎన్ని అవాంతరాలొచ్చినా ఉద్యోగం చేయక తప్పదు.అదే ఆడది కావాలంటే ఉద్యోగం చేయకపోయినా భర్త తెచ్చింది తిని హాయిగా ఇంటిపట్టున ఉన్నా ఎవరూ ఎద్దేవా చేయరు.అదే మగవాడైతేఎన్నెన్ని మాటలంటారు.”ఆడంగివెధవ.పెళ్ళాం సంపాదిస్తే తిని కూర్చుంటున్నాడు.ఉద్యోగం పురుషలక్షణం అని కూడా తెలియదు.”అని ఎద్దేవా హేళన చేస్తారు.జీవితంలో అన్ని కష్టాలకంటే ఆర్ధికంగా సంసారాన్ని ఏ ఒడిదుడుకులు లేకుండా గడిపేందుకు ఎంతో మానసికమైన వత్తిడికిమగవాడు గురౌతాడన్నది ఎవరికీ తెలియదు. వాడికేం మగ మహరాజు ఇంటికెళ్ళేసరికి హారతి పళ్ళెంలో వండి వార్చిపెడుతుంది పెళ్ళాం. అంటారు.ఆ వండి వార్చటానికి కావలసిన ముడిసరుకుకు మగవాడు పడే తిప్పలు ఎవరైనా ఆలోచిస్తారా? ఛీ! ఈ మగవాడిగా పుట్టడం కన్నా అడవిలో మద్దిచెట్టు మానునై పుట్టినా బాగుండేది.’అనుకున్నాడు వంశీకృష్ణ.
★★★

అర్ధరాత్రి రెండున్నర వరకూ కూర్చున్నా క్వార్టర్లీ పేపర్ కరక్షన్లు పూర్తికాలేదు.ఇంకాఒక్కరోజుంది స్కూలు రిఓపెనింగ్ కి.ఎవరి క్లాసుమార్కలిస్టు వాళ్ల కి అందచేయాలి.సెలవలకి నాలుగురోజులు ఊరెళ్ళేసరికి వర్కంతా డిలే అయింది. పిచ్చెక్కినట్లుంది శారదకి.

“శారదా!ఆ లైట్ ఆపేయి.ప్రొద్దున్నించీ గొడ్డుచాకిరి చేసి రాత్రికాస్సేపు ప్రశాంతంగా పడుకుందామంటే ఆ వెలుతురు బెడ్రూం వరకూ వస్తోంది.”ఆసహనంగా అరిచాడు వంశీ.

“ఎక్జామినేషన్ పేపర్స్ కరక్షన్ చేసుకుంటున్నా వంశీ.సారీ బెడ్రూం తలుపేసుకోండి.”ఎంతో సౌమ్యంగా జవాబిచ్చింది శారద.

“బోడి ఉద్యోగం.ఏదో పెద్ద ఉద్యోగం వెలగపెడుతున్నట్లు అర్ధరాత్రి ఏంపని?గుడ్డిగుఱ్ఱానికి దానా ఎక్కువన్నట్లు సంపాదన తక్కువకానీ ఉద్యోగం చేస్తున్నానన్న పోజెక్కువ.”అన్నాడు చిరాగ్గా వంశీ.

శారద అహం దెబ్బతింది.”అవును బోడి ఉద్యోగమే.గవర్నమెంట్ ఉద్యోగం వదులుకొని మీకు వేణ్ణీళ్ళకి చన్నీళ్ళలా ఉందామని ఈ ఉద్యోగం చేస్తున్నా.ప్రొద్దున్న నాలిగింటికి లేచి పిల్లలని చదివించాలి.పనిమనిషి రాకపోతే గిన్నెలుతోమడం,బట్టలుతకడం,ఇల్లూడవడం వండి కేరీర్లుకట్టడం ఇవన్నీ కూడా బోడిపనులే.నా ప్రాణానికి ఇద్దరూ ఆడపిల్లలువాళ్ళకి జడలువేసి మీతో పాటు వాళ్ళని పంపి.నేను ఇల్లుచక్కపెట్టుకుని డ్రైవ్ చేసుకుంటూ స్కూలుకెళ్ళేసరికి ఏరోజు ఆఖరి నిమిషం లేదా లేటు.
సాయంత్రం మ్యూజిక్ క్లాస్,కూరలు,వెచ్చాలు కొనటం కూడా బోడి పనులే.బండి నేర్చుకుని తప్పుచేసా ఆడపని మగపని చేస్తుంటే మీకేం తెలియటంలేదు.ప్రొద్దునే టిప్టాప్ గా రెడీ ఆయి కారులో ఎంచక్కా బ్యాంక్ కి వెళ్ళి సాయంత్రం వచ్చేసరికి అలసిపోతారు.ప్రొద్దున్నించీ స్కూల్లో పిల్లలతో వాగివాగి అదెంత అలసి పోతోందో అని ఎప్పుడైనా ఆలోచించారా!పైగా బోడి ఉద్యోగమట బోడి ఉద్యోగం అంటారా! ఆ బోడి టీచర్లు పాఠాలు చెపితేనే మీరింతవారయ్యారని మరవకండి. ఛీ!వెధవ ఆడజన్మ.ఆడదానిగా పుట్టడంకన్నా అడవిలో మానునైపుట్టినా బాగుండేది.”అంటూ ముక్కుచీదుకుంది శారద.
★★★

పనిమనిషి రాదని మూడుగంటలవరకూ నిద్రపోని శారద ,నాలుగు గంటలకల్లా లేచింది. చలిలో గిన్నెలు తోముతున్న శారదనిచూసివంశీకృష్ణ గుండె తరుక్కు పోయింది.బ్యాంకు గొడవలతో చికాకుగాఉండి
ఎక్కవగానే కసిరాననుకున్నాడు.

“శారదా! నాకుసారీచెప్పటం ఇష్టముండదు.నేను ఆడది హాయిగా ఉంటుంది. మగవాడే కష్టపడతాడనిపించి అలామాట్లాడాను.” అంటూ సింక్ లొ గిన్నెలు కడుగుతున్న భార్యబుజంమీద అనునయంగా చేయివేసాడువంశీ.

సరేలెండి మీటెన్షను అర్ధంచేసుకున్నా.అందరూ డబ్బుకోసం ఉద్యోగంచేస్తే మీది డబ్బతోనే ఉద్యోగమయ్యే.ఏంతేడాచ్చినా జేబులోంచి కట్టుకోవాలి. కాకపోతే నన్నూ నా ఉద్యోగాన్ని ఏమన్నా ఊరుకోను.”అంది పూర్తిగా భర్తకి లొంగకుండా.
★★★

దుప్పట్లోంచి లేవకుండా సైలంట్ గా అమ్మానాన్నల సంభాషణ విని. ‘ఓం శాంతి శాంతి శాంతిః’ అని నవ్వుకున్నారు పిల్లలు.రాత్రి తల్లిదండ్రుల హాట్ డిస్కషన్ విని వాల్కెనో ఎరప్షన్ అనుకున్న అపర్ణ అపరాజితలు.
★★★

‘ఏమైనా ఆడదానిగా పుట్టడంకన్నా అడవిలో మానై పుట్టినా బాగుండేది.’ అందిశారద కాఫీ సిప్చేస్తూ.

‘ఔనౌను!మగవాడిగా పుట్టడంకన్నా ఆడవిలో మద్దిచెట్టు మానునై పుట్టినా బాగుండేది.’అన్నాడు వంశీ క్రీగంట శారదని చూస్తూ.

“డాడ్! బోత్ ఆర్ ట్రీస్ అండ్ దె గివ్ షెల్టర్ టు అదర్స్.”అంది అప్పూ దొంగలాగ తండ్రి వెనకచేరి.

“అమ్మా!నువ్వలా మాట్లాడితే మాకు భయంగా ఉందమ్మా! మేము నీలా ఆడపిల్లలం కదమ్మా!” అంది అపర్ణ.

శారద వంశీలు తమ తప్పు తెలుసుకున్నారు.

సంసారమనే రథానికి భార్యాభర్తలిద్దరూ చక్రాల్లాంటివారు.అందులో ఏచక్రం గొప్పదని చెప్పగలం. ఏ చక్రం లేకపోయినా బండి సజావుగా నడవదు.రెండుచక్రాలమీద భారం సమానంగా ఉంటేనే సంసారరథం సాఫీగా సాగుతుందని
తెలిసినప్పటికి స్త్రీ పురుషులు తాత్కాలికమైన శారిరక,మానసిక,ఆర్ధిక వత్తిడి లో ఎవరికి వారే వారే సంసారభారాన్ని మోస్తున్నామనుకోవటం పరిపాటి కొంచెం విచక్షణతో ఆలోచిస్తే ఎవరి కష్టం వారిదన్న సత్యం స్ఫురిస్తుంది.
సర్వేజనా సుఖినో భవంతు.

‘అక్కా! నీ రూప లావ

గరిమకు

నీలాకాశాన వెలిగే నిండు చంద్రుని

అందచందాలు సరిరావేమాత్రం!’

అక్క ఉదయాన్నే స్నానసంధ్యలు ముగించుకుని వరండాలో కూర్చుని ఏదో విషయమై దీర్ఘాలోచనలో మునిగి ఉన్నది. తన దినచర్య అక్కడ నుంచే ఆరంభమవుతుందని తెలిసివచ్చింది నాకు.

‘అక్కా! నీ ప్రశాంత గంభీర వదనం మాటున

అంతరంగ గర్భగృహంబున అణగారిన ఆవేదనలెన్నో!

తెలియరాని నా చిరుహృదయానికి

అర్థంకాని ఆందోళనఏలో!’

“అక్కా!” నా పిలుపుకు తేరుకుని నన్ను దగ్గరకు తీసుకున్నదామె. ఆప్యాయంగా నా తల నిమిరి “ఏమిటి చంద్రా!” అని నా కళ్లలోకి చూసింది. “ఏమిటి తమ్ముడూ!” అని మరోసారి అడిగింది. నా ముఖం, చూపు కిందకే దించి ఉన్నవి. చిన్నగా నవ్వి నన్ను తన సన్నిధి నుండి విడుదల చేసింది.

అక్క ఇంట్లో నా మొదటి ఉదయం అనుభవమది.

నాకప్పుడు ఎనిమిదేళ్ల ప్రాయం. నన్ను తీసుకుని మా అమ్మ వాళ్ల అక్క (తోబుట్టువు కాదు) ఊరికి వెళ్లింది. వాళ్లది చాలా పెద్ద ఇల్లు. రెండస్తుల మేడ. సున్నం, ఇటుకలు కలపతో నిర్మాణమైనది. మా చిన్న ఇంటితో పోల్చుకుంటే చాలా అద్భుతంగా తోచిందది. ఆ ఇంట్లో వారందరూ, అన్నలూ, వదినలూ చాలా పెద్దవారు. మొదట్లో కొంచెం బెరుకుగా ఉన్నా వారం రోజుల్లో నేనా ఇంట్లో ఒక భాగమయిపోయిన. చిన్నగా, నాజూకుగా, ముద్దుగా ఉండేవాణ్ణి. వారంతా నన్ను అపురూపంగా చూసుకునే వారు. వారి ప్రేమకు ముగ్ధుడనయ్యేవాణ్ణి. ఆ ఇంటి పరిసరాలు ఆనందదాయకంగా ఉండేవి. అటవీ ప్రాంతం, పెద్దపెద్ద వృక్షాలు, పొదలు, లతలు, వాటిమధ్య పొలాలు, చేలు ఎక్కడ ఉండేవో కనపడేవే కావు.

నా ఆనందానికి అవధులులేవు. అట్లా ఉండగా ఒకరోజు ఉదయం పదకొండు గంటలు. పెద్దమ్మ వాకిట్లో ఆగిన ఓ కచ్చడంలోంచి ఒక స్త్రీమూర్తి దిగి వచ్చి వరండా మెట్లెక్కింది. ఆశ్చర్యం! ఆమె ఒక మనిషిలా లేదు. దేవతా స్త్రీలాగా ఉన్నది. తెల్లని వస్త్రాలు. దేహమూ అదేరంగు, మెరుపులాంటి ముఖవర్చస్సు. పెద్దమ్మ ఎదురు పడగానే చిరునగవుతో నమస్కరించింది. అక్కడే నిల్చున్న నేను తదేకంగా తననే చూస్తున్నాను. నా వంక ప్రశ్నార్థకంగా చూసిందామె. ‘లక్ష్మి చిన్నాయి (చిన్నమ్మ) కొడుకు చంద్రసేన్’, ‘అక్క’ అంటూ తిరిగి నావంక చూసింది పెద్దమ్మ. నేను వంగి అక్కపాదాలు స్పృశించి నమస్కరించిన. ఎవరి పాదాలకైనా ప్రణమిల్లటం నా బాల్యంలో అదే ప్రథమం.

రెండు రోజుల తర్వాత అక్క తిరుగుప్రయాణం. వెళ్తూవెళ్తూ పెద్దమ్మకు చెప్పి వారంరోజులకోసం నన్ను తమ ఊరికి తీసుకెళ్లింది. అక్క ఇల్లు పెద్ద అందమైన భవంతి. భవంతినానుకొని పొడుగూతా ఉన్న అరుగు. ఆ అరుగుమీద కూర్చొని ఎదురుగా ఫర్లాంగు దూరాన గలాగలా పారుతున్న జలాలు, ఆ పరిసరాలను చూస్తుంటే ఆహ్లాదకరంగా సమయం గడిచిపోతుంది. అక్క ఊరు గోదావరికి దక్షిణాన, తీరానికి సమీపంలోనే ఉన్నది. ఇక్కడా కొంత దూరం వరకు అటవీక్షేత్రం వ్యాపించి ఉన్నది. పెద్దమ్మ ఊరు గోదావరి ఉత్తర తీరాన ఉండి, అక్కడి నుంచి విస్తరించిన దట్టమైన అటవీ ప్రాంతం దండకారణ్యంలో సంలీనమవుతున్నది. ఈ రెండు ఊళ్లమధ్య ఉన్న దూరం నాలుగు క్రోసులు (8మైళ్లు). మా ఊరు గోదావరి నదీ దక్షిణ తీరానికి 20 క్రోసుల దూరంలో ఉన్నది. నదీ జలాలు, అటవీ ప్రాంతాల పట్ల నాకున్న మక్కువవలన పెద్దమ్మ ఊరు, అక్క ఊరు రెండూ నాకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైనవి. వారంరోజులు అక్క దగ్గర ఎట్లా గడిచిపోయినయో తెలియలేదు. ఒకరోజు తనతోపాటు నదీతీరాన ఉన్న మామిడితోటకు వెళ్లినం. అక్క పాలేర్లు, పనివాళ్లతో మాట్లాడుతూ పనులు పురమాయిస్తుంటే నేను తోటంతా కలియతిరిగిన. ఒకనాడు వరి పొలాల వద్దకు, మరోనాడు ఇంకో చోటికి అక్కతోపాటు నేనూ వెళ్ళేవాణ్ణి. ఆ చిన్న కచ్చడంలో ప్రయాణం భలేసరదాగా ఉండేది. ఆ బండికి కట్టే ఎద్దులు వేరు. వాటిని ఇతర పనులకు వాడరు.

అక్క ఇంట్లో ఒక పెద్ద వయసు స్త్రీ ఉండేది. ఆమె గొల్లనో, గోండు స్త్రీయో! అందరూ ఆమెను ‘గొండమ్మా’ అని పిలిచే వారు. నేనూ అలాగే పిలిచేవాణ్ణి. రుచికరమైన వంటలు వండి పెట్టడంలో ఆమె దిట్ట. ఆమెకు నేనంటే చాలా ఇష్టం. ఆమె సృష్టించిన షడ్రుచులను ఆవారం- పదిరోజుల్లో ఎంతగా ఆస్వాదించానో! ప్రతిరోజూ మధ్యాహ్నం తాగడానికి తాజా మామిడికాయలతో షర్బత్ తయారు చేసి ఇచ్చేది. అప్పుడప్పుడు పాయసం వండి పెట్టేది. పెద్దమ్మ ఇంటికి పంపిస్తూ అక్క నన్ను దగ్గరకు తీసుకుని వీడ్కోలు చెప్పేటప్పుడు ఆమె కళ్లు సజలమవటం గమనించిన. గొండమ్మ ముఖంలోనూ అదే ఆర్ద్రహృదయం ప్రతిఫలించింది. “కవిత్వం రాస్తూ చదువును అశ్రద్ధ చేయకు చంద్రా!” హితవు పలికి అక్క నన్ను సాదరంగా పంపింది.

అక్కపట్ల నా మనస్సులో స్థిరపడ్డ ప్రేమాభిమానాల ప్రభావం వల్లనేమో ఆ తర్వాత వరుసగా నాలుగేండ్లు సెలవులు రాగానే అక్క ఊరిలో వాలిపోయేవాణ్ణి. నన్ను చూడగానే ఆమె ముఖం ఆనందంతో వెలిగిపోయేది. తప్పనిసరిగా రెండు రోజులు పెద్దమ్మ దగ్గరకూడా ఆగేవాణ్ణి. ఎప్పటివలెనే ఆ ఇంట్లో వారందరూ నన్ను ప్రేమతో ఆదరించేవారు. అక్కతో చనువు దినదిన ప్రవర్ధమానమవుతున్నది. అక్క ఉదయం ఎప్పుడులేస్తుంది, తెల్లవారక ముందే జరిగే ఆమె దినచర్య ఏమిటో గమనించాలని నాలో కుతూహలం చెలరేగింది. ఒకరోజు రాత్రంతా నిదురపోలేదు. స్నానం ముగించుకుని నాలుగున్నర గంటల సమయంలో అక్క ఒక గదిలోకి ప్రవేశించింది. ముందు రెండు దీపాలు వెలిగించింది. ప్రమిదల్లో కొంచెం నూనె వేసి వత్తులను ఎగదోసింది. కొన్ని పూలు ఎదురుగా ఉన్న విగ్రహాల ముందుంచి దండం పెట్టింది. ఒక చిన్న కర్రపీట మీద కూర్చుని ఒక పుస్తకం నుండి మనస్సులోనే ఏదో పఠిస్తూన్నది. అంతా నిశ్శబ్దంగా ఉన్నది. తలుపుచాటున నిలబడి నేనిదంతా గమనిస్తున్నాను. సుమారు అరగంట తర్వాత పుస్తకం మూసి పక్కనపెట్టి “లోపలికి రా చంద్రా!” అన్నదామె. నాకు చాలా భయమేసింది. లోపలికి వెళ్ళగానే ఒక పీట చూపించి కూర్చోమన్నది అక్క. ఆ తర్వాత ఇంకేమీ మాట్లాడకుండా కళ్లు మూసుకున్నది. దాదాపుగా గంట సమయం నిశ్చలంగా ఉండిపోయింది. ఆ దృశ్యం పుస్తకాల్లో నేను చదివిన ధ్యానముద్రలో ఉన్న ఋషులు, మునులు, తపస్వినులను తలపింపజేసింది. అప్పుడు ఆమె లేచి “వెళ్తాం పద చంద్రా!” అన్నది. నేను లేచి ఆమె పాదాలను స్పృశించి సాష్టాంగ నమస్కారం చేసి ఆమెను అనుసరించిన. అప్పటి నుండి నా మనస్సులో అక్కపట్ల ప్రేమాభిమానాలేగాక, ప్రగాఢమైన భక్తి భావమేర్పడింది.

ఎనిమిదవ క్లాసు నుండి పియుసి పరీక్షలయ్యేదాకా నేను అక్క ఊరికి వెళ్లలేకపోయిన కారణాలనేకం. సెలవుల్లో కూడా బిజీగా ఉండేవాణ్ణి. నాలుగేళ్లు తనను చూడకుండా గడిచిపోయినయా! అనే భావన స్ఫురించగానే మనస్సు చివుక్కుమన్నది. వెంటనే బయలుదేరి సరాసరి వాళ్ల ఊరికే చేరుకున్నా! కాని ఆమె అక్కడలేదు. నాలుగు క్రోసులు నడిచి పెద్దమ్మ ఊరికి వెళ్లిన. అక్క పాదాలకు ప్రణమిల్లి ఒక నిముషం అట్లాగే ఉండిపోయిన. “చంద్రా!” అంటూ నన్ను లేపి కళ్లు తుడిచి నా నుదుటిమీద ముద్దుపెట్టింది. ఆమె నయనాలూ సజలమయినవి. పెద్దమ్మ విస్తుపోయి చూస్తున్నది. ఆమె పాదాలకూ నమస్కరించి నిలబడ్డ. “కూర్చో చంద్రా!” అని ఓ కుర్చీమీద నన్ను కూర్చుండబెట్టి తానూ కూర్చున్నది. లాలనగా నా చేతిని నిమురుతూ చాలా సేపు పరధ్యానంగా ఉండిపోయింది. పెద్దమ్మ అప్పటికే లోపలికెళ్ళిపోయింది. అక్క పెట్టిన ఆ ముద్దు నా జీవితంలో ఓ మధురానుభూతి అయి, చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయింది. పరిపూర్ణ ఆప్యాయతానురాగాలతో ఎవరైనా నాకు పెట్టిన మొదటి ముద్దు అదే. రెండు రోజుల తర్వాత అక్కా, నేనూ వాళ్ల ఊరికి వెళ్లినం. వారంరోజులు హాయిగా గడిచిపోయినవి.

ఒకసాయంకాలం. అక్క బాగా అలసిపోయి ఉన్నది. తొందరగా భోజనాలు ముగించుకున్నాం. అక్క విశ్రాంతి తీసుకుంటున్నది. గొండమ్మ ఆమె కాళ్లు ఒత్తుతున్నది. సంకోచిస్తూనే అక్క గది ఎదుట నిలబడి “అక్కా!” అని పిలిచిన. “రా చంద్రా!” అని తలగడ పక్కనే ఉన్న కుర్చీలో కూర్చోమన్నది. నా నిశ్శబ్దం గమనించి, “చంద్రా! ఏదో చెప్పాలనుకుంటున్నవు. ఫరవాలేదు చెప్పు” అన్నది. అప్పటికీ నేను నోరువిప్పలేదు. “గొండమ్మ ఉంటే ఫర్వాలేదు. నాకు ఆమె పరాయిది కాదు. నిస్సంకోచంగా చెప్పు” అని భరోసా ఇచ్చింది అక్క.

“అక్కా! నీకో కథ చెప్తా, వింటావా?” “కథనా?” “ఔను.”

“చదువుతున్నవా, కథలే రాస్తున్నవా?” “లేదక్కా! ఇది నిజమైన కథే!” “ఔనా? అయితే చెప్పు”.

“మా పొరుగూర్లో ఒక పెద్దమ్మ (అమ్మకు స్వంతక్క) ఉంటుంది. నాకు ఊహతెలిసినప్పటి నుండి ఆ ఊరికి తరచుగా వెళ్తున్న శీతాకాలపు సెలవుల్లో అయితే తప్పనిసరిగా పెద్దమ్మ ఇంటితో పాటు అక్కడ ఇంకో మూడు నాలుగిండ్లు ఉంటవి. ఊరికి కొంచెం దూరంగా. చుట్టూ పొలాలు, మొక్కజొన్న చేండ్లు, మిరపతోటలూ, వాటికి నీళ్లు పారించడానికి మోటలు కొడ్తూ రైతులు. ఆ పరిసరాలంటే నాకు బాగా ఇష్టం. అక్కడ నన్ను నేను మరచిపోతా!” అక్కడ ఇంకో విశేషమున్నది. అందుకే నేనెప్పుడూ అక్కడికి పోవడానికి ఇష్టపడేవాణ్ణి.”

అక్క ధ్యాసను పరిశీలించడానికి కొద్దిసేపు చెప్పటమాపిన.

“ఏమిటి చంద్రా అది?”

“అక్కడ ఉన్న ఒక అక్క వరుసకు అక్కే, వాళ్ళు పెద్దమ్మకు పాలివాళ్లే. నాకు తెలిసినప్పటి నుంచీ తను అక్కడే ఉన్నది. అక్కచాలా అందగత్తె. రూపురేఖలు, రంగు అన్నీ అచ్చంగా నువ్వే! ఎప్పుడూ తెల్లని మెరిసిపోయే దుస్తుల్లోనే ఉండేది. ఎందుకట్లా ఉండేదో తర్వాత తెలిసివచ్చింది నాకు. చిన్నతనంలో పెళ్లయింది. కొద్దికాలంలోనే భర్త చనిపోయినడు. అప్పటి నుండి అక్క తల్లిగారింటనే ఉంటూన్నది. పెద్దమ్మా, పెద్దనాన్న అన్నలు, వదినలూ అందరికీ ఆమె పట్ల గారాబమే. వాళ్లందరూ మంచివారు. మర్యాదస్తులు. వాళ్ల వ్యవసాయము కూడా పెద్దదే. పెద్ద ఇల్లు. దానికి చాలా పెద్దవాకిలి. మా పెద్దమ్మ ఇల్లు వాళ్లకు మరీ దగ్గరగా ఉంటుంది. నా మాట వినపడితే చాలు, అక్క పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చి నన్ను వాళ్లింటికి తీసుకెళ్లి కూర్చోబెట్టేది. వెంటనే ఏదో ఒకటి తినడానికి తెచ్చేది. కాదు అనేటందుకు లేదు. తినవలసినదే. నేనంటే ఆ ఇంట్లో అందరికీ ఇష్టమే. ఇల్లంతా కలియతిరిగేవాణ్ణి.

“నేను నాలుగేండ్లు ఇక్కడికి రాలేదు కదా! కాని అక్కడికి ఆ ఊరికి మాత్రం వెళ్ళేవాణ్ణి. దగ్గరేకదా! చలికాలపు సెలవుల్లో సంక్రాంతి సందర్భంలో వెళ్ళేవాణ్ణి. ఈ సంవత్సరం ఎప్పటివలెనే జనవరి నెలలో వెళ్ళిన. అంతకుముందుటిసారి అక్కను చూసి ఒక సంవత్సరం గడిచిపోయింది. అందుకే వెంటనే ఆమెను చూద్దామని వాళ్ళింటికి పరుగెత్తిన. ఎక్కడా అక్కజాడ లేదు. ఎవరూ నాతో మాట్లాడలేదు. అక్క అల్లరితో ఎప్పుడూ సందడిగా ఉండే ఆ ఇల్లు మూగబోయింది. చిన్నబుచ్చుకుని పెద్దమ్మ ఇంటికి తిరిగివచ్చిన. తనూ ఏమీ చెప్పలేదు. నాలో బాధా, భయమూ, దుఃఖమూ భరించలేకుండా పోయినవి. అక్కడికి కొంచెం దూరంలో ఉండే ఒక అత్త ఇంటికి వెళ్లిన.

‘అది ఎక్కడికిపోయిందో ఎవరికీ సరిగా తెలువదు. కానీ, ఓ పుకారుపుట్టింది. కత్తులూ, చాకులూ, వంటింటి సామాన్లు ఊరూర తిరిగి అమ్ముకునే ఒక అబ్బాయితో వెళ్లిపోయిందని. ఆ తర్వాత ఆమె ఆచూకీ తెలియరాలేదు. ఊళ్లో అందరూ మీ పెద్దమ్మ కుటుంబాన్ని మాత్రం వెలివేసిండ్రు. ఒకప్పుడు మంచి పేరు, మర్యాదలు గల కుటుంబం’ అని ఆ అత్తనిట్టూర్చింది. నాకు ఏడ్చినంత పనయింది. కాని అత్తముందర కష్టంమీద నిభాయించుకున్న. అత్త చెప్పిందాన్ని బట్టి అక్క బాల వితంతువు, ఆమెకు సంసార సుఖమేమిటో తెలియదు. అత్త దగ్గర సెలవు తీసుకుని బరువెక్కిన హృదయంతో పెద్దమ్మ ఇంటికి తిరిగి వచ్చిన. ఇక అక్కడ ఉండాలనిపించలేదు. ఆ సాయంత్రమే మా వూరికి వెళ్ళిపోయిన. క్రమంగా దుఃఖం, బాధా తగ్గి నా హృదయంలో అక్కపట్ల గాఢమైన సానుభూతి చోటుచేసుకొన్నది. ఆమెపట్ల ఆదరభావం ఇంకా ఎక్కువయింది, క్లుప్తంగా ఇది ఆ కథ అక్కా!” అని కళ్లు మూసుకొన్న. నా హృదయం ఆవేదనతో నిండిపోయింది.

అక్క మృదువుగా నాకుడిచేతిని నిమురుతున్నది. “బాధపడకు చంద్రా!” “అక్కా! చిన్నక్క చేసినపని తప్పా?” అక్క సమాధానం చెప్పలేదు. “అక్కా! నువ్వు ఏదో ఒకటి చెప్పేదాకా నా మనస్సు కుదుటపడదు”. ఆమె దీర్ఘాలోచనలో పడిపోయింది. తర్వాత “ఒకరి జీవితానుభవాలు, వాళ్ల నిర్ణయాలు, వాళ్ళబతుకులమీద తీర్పులు చెప్పటానికి మనమెవరం?” అన్నది. ఆ సమాధానంతో నేను తృప్తిపడలేదు. అప్పుడు నేనన్నాను, “చిన్నక్క మీద నాకు ఏ ఆక్షేపణా లేదు, కాని ఈ లోకులు ఆమె కుటుంబం పట్ల ప్రవర్తించే తీరు సహింపరానిది. వారి పరిస్థితిని తలచుకుంటే బాధగా ఉంటుంది.”

“తమ్ముడూ! నువ్వు సున్నిత మనస్కుడవు. కానీ ఇలాంటి లోకంలోనే నువు జీవిస్తున్నానని గ్రహించు!” అక్క నుండి వచ్చిన ఈ సమాధానమూ, లేదా సందేశము నన్ను సంతృప్తిపరచలేదు.

ఆ రాత్రి చాలాసేపు నాకు నిద్రపట్టలేదు. చివరకు ‘చిన్నక్క నా ఆదర్శం. ఆమె ఈ యుగ స్త్రీ. జీవితాన్ని ప్రేమిస్తుంది. సాహసి, యథాలాపంగా ఓటమిని అంగీకరించదు. ఈ పెద్దక్క నా ఆరాధ్యదైవం. ఆమె జీవితాన్ని ఒక ద్రష్టగానే దర్శిస్తుంది. ఆమె పూర్వయుగాల స్త్రీ. ఉన్నదున్నట్లుగా జీవితాన్ని అంగీకరించడమే ఆమె నైజం. ఇద్దరూ ప్రేమైక జీవులే! ఇద్దరినీ నేను సమంగా ప్రేమిస్తాను’ అని నా మనస్సు తీర్మానించింది.

కాలగమనంలో 30 ఏళ్లు గతించిపోయినవి. ఒకరోజు ఇంట్లో ఫోన్ మోగింది. ఎవరిదో అపరిచిత గొంతు. ‘అక్క ఆరోగ్యం బాగా క్షీణించింది. ఆమె నన్ను చూడాలని కోరుకుంటూన్నది. నా కోసం ఆత్రంగా ఎదురుచూస్తున్నది’ అని అతడు చేరవేసిన సమాచారం. ఇంత సుదీర్ఘకాలం అక్కను దర్శించుకోనందుకు మనస్సు అనంతమైన దుఃఖంలో మునిగిపోయింది. కారణాలేమైనా కావచ్చు. అవాంతరాలెన్నైనా ఎదురయి ఉండవచ్చు. ఇన్నేళ్లు అక్కను చూడకపోవటం క్షంతవ్యం కాదు అని నన్ను నేను నిందించుకున్నాను. ఏవో కొన్ని సెలవులు కలుపుకుని వారంరోజులకోసం బయలుదేరినం. నేనెంతగానో ప్రేమించిన అక్క అని విని ఉన్నారు కాబట్టి నా శ్రీమతి, ఇద్దరు పిల్లలు కూడా ఆమెను చూడాలనే కుతూహలంతో ఉన్నారు. ఆ ఏడే కొత్తగా కారు కొన్నాం. అందరమూ కలిసి ఒక ఉదయం బయల్దేరి సాయంకాలానికల్లా అక్క ఊరు చేరుకున్నాం. ఆమె ఇల్లు సమీపించేకొద్ది నాలో ఆందోళన అధికం కాసాగింది. వాకిట్లో ప్రవేశించి ఓ పక్కనున్న పెద్ద చేదబావి గచ్చుపళ్లెంలో ఉంచిన గంగాళంలోని నీళ్లతో కాళ్లు చేతులు కడుక్కుని లోపలికి ప్రవేశించినం        

అక్క తన గదిలో పడుకునే ఉన్నది. పడకచెంతనే ఉన్న కుర్చీలో కూర్చుని ఆమె కుడిచేతిని నా రెండు చేతుల్లో తీసుకుని ‘అక్కా!’ అని పిలిచిన. కళ్లుతెరిచి నన్ను చూడగానే, “వచ్చినవా చంద్రా! ఈ అక్కను చూడకుండా ముప్పయ్యేండ్లు ఎట్లా ఉండగలిగినవు? నన్ను పూర్తిగా మరచిపోయినవు!” అని వెంటనే తనకు ఎదురుగా కూర్చుని ఉన్న నా శ్రీమతి నుద్దేశించి, “అక్కా! అక్కా! అని నన్ను నోటినిండా పిలిచే నా తమ్ముని పిలుపు ముప్పయ్యేండ్లు మూగబోయింది. ఊహించగలవమ్మా!” అని ఆమె వంకచూసింది. ఆమె తనను సమీపించి, ‘వదినా!’ అని ఇంకా ముందుకు మాట్లాడలేకపోయింది. “నన్ను క్షమించక్కా!” నా కళ్లు వర్షించసాగినవి. “గడచిన దానికి బాధపడకు. ఇప్పుడొచ్చినవుగదా! అది చాలు”. ఆమె కళ్లు సజలమయినవి. ఇద్దరు పిల్లలను పిలిచి ముద్దుపెట్టుకొన్నది. అక్క శరీరం బాగా శుష్కించి చాలా నీరసంగా ఉన్నది. ముఖం క్షీణచంద్రుని తలపిస్తున్నది. గాంభీర్యం స్థానే ముఖంలో కరుణ, ప్రేమ స్పష్టంగా ప్రస్ఫుటమవుతున్నవి. అక్క ఇంట అయిదు రోజులున్నం. పెద్దమ్మ అప్పటికే కాలం చేసిందని తెలిసింది. ఆ ఊరికి వెళ్లటం విరమించుకున్నం. మా నలుగురి రాకతో అక్క ఇంట్లో సందడిగా ఉన్నది. మా రాకవల్ల కలిగిన ఆనందమో, ఇంట్లో నెలకొన్న కొత్తవాతావరణం వల్లనో అక్క ఆరోగ్యం క్రమంగా కుదుటపడుతున్నది.

నాల్గవరోజు నుండి మంచంలో నుండి లేచి ఇంట్లో తిరుగాడుతున్నది. చిన్న కచ్చడంలో పిల్లలను తీసుకుని పొలాలు చూపించుమని ఒక పాలేరును ఆదేశించింది. దగ్గరలోనే ఉన్న గోదావరి నదీజలాలతో సయ్యాటలు, పొలాలు, తోటలు చూడటంతో వాళ్లు తమ సమయాన్ని చాలా ఉల్లాసంగా గడిపినరు.

రేపు ఉదయం మేము మా వూరికి బయలుదేరుతామనగా ఆ ముందురాత్రి భోజనాల తర్వాత అక్క తన గదిలో నన్నొక్కణ్ణి కూర్చోబెట్టుకొని చాలా సేపు మాట్లాడింది. చివరగా తను పడుకున్న మంచానికి మరీదగ్గరగా నన్ను కూర్చోబెట్టుకున్నది.

“తమ్ముడూ! చంద్రా! నీతో చెప్పాలనుకొంటున్న నా ఆంతరంగిక జీవితానికి సంబంధించిన అత్యంత గోప్యమైన విషయం ఒకటున్నది. అది ఇప్పటిదాకా నా మదిలోనే దాచిపెట్టుకున్న ఒక రహస్యం. ఎవరికీ తెలియని రహస్యం. ఎవరితోనూ పంచుకోవడానికి భయపడిన రహస్యం. సానుభూతితో దాన్ని జీర్ణించుకుని సాంత్వన చేకూర్చే ఆర్ద్రహృదయంగల వ్యక్తి నాకింతదాకా తటస్థపడలేదు. కాని ఆ రహస్యం, దాన్ని ఎప్పుడూ అంటిపెట్టుకుని నా మనస్సును నిరంతరం కలవరపరిచే ఓ భావన నా హృదయంమీద పెద్ద గుదిబండలాగా మారినవి. జీవితాంతం నేనా భారాన్ని మోయలేను. ఇప్పటికి దానికి పరిష్కారం దొరికిందని అనిపిస్తున్నది.

“నువ్వు నాకు అత్యంత విశ్వసనీయుడవు. నా మీద ఉన్న నీ ప్రేమాభిమానాలు నిర్మలమైనవి. స్వార్థరహితాలు. ఇంకో విషయం కూడా విను! స్త్రీల జీవితాలు, వారి ఆవేదనలు, ఆకాంక్షలను వారి హృదయాలలోనికి చొచ్చుకునిపోయి వాటిని ఆకళింపు చేసుకుని స్పందించే అర్ద్ర హృదయం నీది. అందుకే ఈ అక్క తన అంతరంగాన్ని ఇన్నాళ్ళూ క్షోభపెడుతున్న ఆ జీవిత రహస్యాన్ని నీ ముందర విప్పి తన హృదయాన్ని తేలికపరుచుకోవాలని నిశ్చయించుకున్నది. అందువల్లనే, ఇన్నేళ్లయినా నీమీద ఉన్న సడలని నా విశ్వాసంతోనే నిన్ను నా దగ్గరకు రప్పించిన!” అక్క కొంచెం సేపు మౌనంగా ఉండిపోయింది.

“ఏమిటక్కా అది? నిరంతరంగా నీ మనశ్శాంతిని భగ్నంచేసి నిన్ను వేధిస్తున్న సంఘటన ఏమిటక్కా! ఈ తమ్ముడు నీ విశ్వాసాన్ని ఎప్పటికీ వమ్ముచేయడు. నీ గుండెమీది భారం దిగిపోతుందనుకుంటే ఆ రహస్యమేమిటో చెప్పక్కా!” అన్నాను.
“ఆ గుప్త విషయం తెలిసి అక్క పట్ల ఇంతవరకున్న నీ అభిప్రాయాన్ని మార్చుకుంటావో, నీ భక్తి ప్రపత్తులు చెదిరిపోతాయో నాకు తెలియదు. కాని ఒక్కటిమాత్రం గట్టిగా నమ్ముతా! తమ్ముడు నాకెప్పుడూ దూరంకాడు. నా పట్ల తనకున్న ప్రేమ ఏమాత్రమూ అస్థిరమవదు.”

“అక్కా! నీ ఈ తమ్ముడు ఎప్పటికీ నువ్వు మొదటిసారిగా చూసిన ఆ ఎనిమిదేండ్ల ముద్దుల కుర్రవాడే. నా అక్కపట్ల హృదయంలో ఆనాడు ఏ భక్తి, ఆరాధనా భావాలు చోటుచేసుకున్నవో అవి చిరస్థాయిగా నిలిచి ఉంటవి. చెరగని నా అక్క మమతానురాగాలను నేనెప్పటికీ వదులుకోను.”

“ఇక అసలు విషయం విను చంద్రా! తన జీవితంలో ఏ పరిస్థితిని నీ చిన్నక్క ఎదుర్కొన్నదో, అచ్చంగా అదే పరిస్థితి నా జీవితంలోనూ తటస్థపడింది. దాని మూలంగా నా మనస్సులో కొంతకాలం పెద్ద సంఘర్షణే జరిగింది. నీ చిన్నక్క సంఘాన్ని ధిక్కరించింది. స్వతంత్రించి తన జీవిత గమ్యాన్ని తానే ఎన్నుకొన్నది. విజేతగా నిలిచింది. నువ్వు చెప్పినట్లుగా ఆమె గొప్ప సాహసి!

“ఇక ఈ అక్క! సమాజానికి తలవంచింది. దాని క్రూర దుర్నీతిని ఎదుర్కొనే సాహసం లోపించి ఓడిపోయింది. రాజీపడి జీవిస్తున్నది. ఇదీ నీ ఆరాధ్యదైవం నీ అక్క నిజమైన అస్తిత్వం!” అని ఆగిపోయింది. అక్క నయనాల నుండి ఉబికిన అశ్రువులు ఆమె చెక్కిళ్ల మీదుగా జారిపడుతున్నవి. నేను వెంటనే లేచి కన్నీళ్లు తుడిచి అక్క రెండు చేతులను నాచేతుల్లోకి తీసుకుని సున్నితంగా నిమురుతున్నా. అక్క నా నుదుటిని చుంబించి, “సదా సుఖసంతోషాలతో వర్ధిల్లు! తమ్ముడూ” అని ఆశీర్వదించింది.

తిరుగు ప్రయాణమంతా ఒకే ఒక భావన ఎడతెరిపి లేకుండా నా మనస్సును కలవరపరచసాగింది: ‘సభ్యసమాజం’- దాని దుష్టనీతి, పక్షపాతబుద్ధి! ఎందరక్కల జీవధారలను శోషించి అర్ధంతరంగానే శుష్కకుహరాలుగా మార్చి వేస్తున్నవో కదా!’

అలాగే నిలబడ్డ సుదీపని చూసి వాళ్ళ అత్తగారు,

“నీకుఈ ఇంటి పద్ధతులను చెప్తాను. రేపటినుండి అన్నిటిని ఫాలో కావాలి”అని చెప్పి వంటింట్లోకి తీసుకెళ్లింది.

చేయాల్సిన పనుల జాబితాను చూపించింది.

“ఎలాగూ నువ్వు ఇప్పుడు జాబ్ చేయడం లేదు. కాబట్టి పనులన్నీ నేర్చుకొని చేయాలి”అని చెప్పి తన పడక గదిలోకి వెళ్ళిపోయింది సుదీప అత్తగారు వరలక్ష్మి.

అసలే కొత్తగా ఇంట్లోకి వచ్చిన సుదీపకు ఏమి అర్థం కాలేదు. పనులు అయితే ఏం చేయాలో చెప్పింది. కానీ, ఎక్కడ ఏం సర్దాలి? ఏం వండాలి? అవేవి అర్థం కాలేదు. ముందు స్నానం చేసి లోపలికి వచ్చింది. చక్కని చీర కట్టుకొని, జడ వేసుకొని, బొట్టు, కాటుక దిద్దుకుంది. పూజగది దగ్గరికి వచ్చింది. అసలు అది పూజా మందిరమేనా? అనిపించింది. ఎక్కడికక్కడ దుమ్ము పేరుకొని ఉంది. దీపాలు వెలిగించిన కుందులు జిడ్డు కారిపోతున్నాయి. అసలు గదిని శుభ్రపరచిన దాఖలాలే కనిపించలేదు. ముందుగా దేవుడి గదిని శుభ్రపరిచింది. తనకు కూడా పెద్దగా పనులేమీ అలవాటు లేదు. కానీ తన తల్లి చేసేవి గుర్తుకు చేసుకొని ఒక్కొక్కటి శుభ్రపరిచింది.

పూజ పూర్తి చేసుకుని, చెంబులో నీళ్లు తీసుకొని తులసి కోట దగ్గరికి వెళ్ళింది. ఇంట్లో తులసి కోట ఎక్కడా కనిపించలేదు. చాలా ఆశ్చర్యంగా అనిపించింది సుదీపకు.

మళ్లీ నిద్రపోయి లేచి వస్తున్న అత్తగారు వరలక్ష్మిని అడిగింది.
“అత్తయ్యా! తులసి చెట్టు ఎక్కడ ఉంది పూజ చేసుకుంటాను”అని అడిగింది.

“తులసి చెట్టు లేదు అప్పుడు ఎప్పుడో ఉండేది” అంటూ బ్రష్ చేసుకోవడానికి వెళ్ళిపోయారు.

కొత్త ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టిన అనిపించింది సుదీపకి.

ఊపిరి సలపని పని చేయడం అలవాటు చేసుకుంది. భర్త సపోర్ట్ దొరకదని అర్థం అయిపోయింది. ఆయన ఎంతసేపు తల్లి ,చెల్లె భజన చేయడమే సరిపోయేది. మామ గారి గురించి ఆలోచించడానికి ఏమీ లేదు. భార్య ఎంత అంటే అంత .అంతేగా అంతేగా అనే టైపు.

అంత పని చేయాలి. కానీ సొంత నిర్ణయం ఏది తీసుకోకూడదు. చివరికి టిఫిన్ చేయాలన్నా, రెండవసారి టీ పెట్టాలన్న, అత్తగారిని పర్మిషన్ అడగాలి. ఒక వస్తువు పక్కకు జరపాలన్న ఆడపడుచు ఆజ్ఞ కావాలి.

చూచాయిగా భర్తతో తన బాధను పంచుకోవాలని ప్రయత్నించింది. అసలు చెప్పక ముందే లేచి కొడతాడా అన్నంత దూకుడును చూసింది. అంతే తన మనసులోని భావాలకు కళ్లెం వేసింది.

మెల్లిగా జాబ్ కు అప్లై చేసింది. ఒకరోజు ఇంటర్వ్యూ కోసం వెళ్లాలని త్వరగా లేచి వంటింటి పని మొత్తం పూర్తి చేసి తయారై బయటకు వచ్చింది. అప్పుడే లేచి బయటకు వచ్చిన వసుంధర

“ఏంటి ఎక్కడికి వెళ్తున్నావు? పొద్దున్నే తయారయ్యావు? అని అడిగింది.

“ఇంటర్వ్యూ ఉంది అత్తయ్య నేను ఇంటికి వచ్చేవరకు మూడు గంటలు అవుతుంది. వంట మొత్తం చేసి పెట్టాను” అని చెప్పింది.

“ఇప్పుడు నువ్వు జాబ్ చేయకుంటే గడవదా?మా అబ్బాయి బాగానే సంపాదిస్తున్నాడు. ఇంకా మీ మామగారు కూడా రిటైర్ అవ్వలేదు. నువ్వు వెళ్లిపోతే ఇంట్లో పని అంతా ఎలా? “అని అన్నది.

ఆమె ఉద్దేశం సుదీపకు అర్థం కాలేదు. పెళ్లి కుదిరిన తర్వాత తాను తన పుట్టిన ఊళ్లో ఉండడం కుదరదు. కాబట్టి అక్కడ ఉద్యోగం చేయలేక భర్తతోపాటు అత్తవారింటికి వచ్చింది .ముందు అనుకున్న ప్రకారం వేరే ఉద్యోగం చూసుకోమని ఇంట్లో అందరూ చెప్పారు. కానీ ఇప్పుడు మాట మారుస్తున్న వైనం చూస్తే బాధ కలిగింది సుదీపకి.

కానీ మనసులో ఒక స్థిరమైన నిశ్చయానికి వచ్చి”నేను జాబ్ చేస్తానండి. నా తల్లిదండ్రులు ఇంత చదివించింది ఉద్యోగం చేయాలని కదా? స్త్రీకి ఆర్థిక స్వాతంత్రం ఉండాలి. వాళ్లు సంపాదిస్తున్నారు కదా అని నేను ఊరికే ఉండలేనండి”అని మెల్లిగా జవాబు ఇచ్చింది.

ఆ జవాబు ఊహించని వరలక్ష్మి గట్టిగా అరవడం మొదలు పెట్టింది. అక్కడికి వచ్చిన శ్రీకర్

“కొన్నాళ్ల తర్వాత చేదువులే ఇప్పుడు ఏముంత తొందర వచ్చిందని?”అన్నాడు సుదీప తో.

కోపాన్ని చాలా కంట్రోల్ చేసుకున్న సుదీప

“తొందర ఏం లేదండి దాదాపు ఆరు నెలలుగా నేను ఇంట్లోనే ఉంటున్నాను. ఇప్పుడు నేను జాబ్ చేస్తాను .కాబట్టి మీరు కొన్ని రోజులు ఇంట్లో ఉండి చూడండి”అన్నది ముఖంలో భావం ఏమీ కనిపించకుండా.

కోపంతో శ్రీకర్ కూడా అరిచాడు.

కానీ ఒక నిర్ణయానికి వచ్చిన సుదీప తన ఫైల్ మరియు హ్యాండ్ బ్యాగ్ తీసుకొని దేవుడికి నమస్కారం చేసి చిరునవ్వుతో వెళ్ళొస్తానని చెప్పి బయటకు వెళ్ళిపోయింది.

సుదీప వెళ్ళిన అరగంట దాకా ఇంట్లో యుద్ధం నడుస్తూనే ఉంది.

ఇంటర్వ్యూ పూర్తి చేసుకుని వచ్చిన సుదీపకి అత్తగారి మొహం మాడిపోయి ఉండటం ,భర్త ముఖంలో కోపం తాండవ మాడటం కనిపించింది.

మౌనంగా లోపలికి వెళ్లి బట్టలు మార్చుకొని వంటింట్లోకి వెళ్ళింది. అసలు అది ఇల్లేనా అనిపించింది. నెమ్మదిగా అన్ని సర్దేసి భోజనం చేసి తన గదిలోకి వచ్చి పడుకుంది.
ఉద్యోగంలో జాయిన్ అయిన సుదీపకు ఇంకా పనులు ఎక్కువైపోయాయి.
ఇంట్లో ఊరికే ఉండే అత్తగారు చిన్న చిన్న పనులకు కూడా సహాయం చేయదు. ఉద్యోగానికి వెళుతూ కూడా తను అన్ని పనులు చేసి వెళ్ళాలి. రాను రాను యంత్రంలా అనిపించింది బ్రతుకు. అసలు ఉద్యోగం ఎందుకు చేస్తున్నానని ఒక దశలో భావించింది .కానీ అదే “ఇంట్లో ఇలా రోజంతా గానుగెద్దులా చాకిరి చేస్తుంటే మనస్సు కూడా పంజరంలో చిక్కినట్లు అయిపోతుంది. కనీసం ఈ ఎనిమిది గంటలైనా మనసుకి స్వేచ్ఛగా ఉంటుంది” అని తలచింది.

ఆఫీసులో సుదీప పని మెచ్చుకొని చాలా తొందరగా ప్రమోషన్ ఇచ్చారు .

ఆఫీసర్ గదిలోకి వెళ్లిన సుదీపకి ప్రమోషన్ ఆర్డర్ చేతిలో పెట్టింది వాళ్ళ బాస్ సౌందర్య.

“కంగ్రాట్యులేషన్స్ సుదీప, ఇంత త్వరగా ప్రమోషన్ సంపాదించుకున్నావు. నీ పనిని నచ్చిన మన కంపెనీ వాళ్ళు నీకు శాలరీ పెంచడంతోపాటు ప్రమోషన్ ఇచ్చి, నీకు వెహికల్ కూడా ఇచ్చారు. కాకపోతే నీ జాబ్ ఇక్కడికి 60కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న చోట ఉంటుంది.”అని చెప్పింది సౌందర్య.

అంతా బాగానే అనిపించినా” వేరే ఊర్లో అంటే ఇంట్లో ఒప్పుకుంటారా?” అని భయమేసింది.. సౌందర్య తో ఉన్న చదువుతో తనకి విషయం చెప్పింది.

“ఏ కాలంలో ఉన్నావు సుదీపా? నిన్ను ఇంట్లో పనులు చేయొద్దని నేను చెప్పడం లేదు. కానీ నీకంటూ ఒక వ్యక్తిత్వం ఉండాలి కదా! వాళ్లతో పాటు నువ్వు ఉద్యోగం చేస్తున్నావు .మరి ఇంత చాకిరీ చేసి బయటకి రావాలంటే కష్టం కదా! నీ భర్త అర్థం చేసుకోవడం లేదు. అయినప్పుడు ఎందుకు నెత్తిన బాధ్యతలు వేసుకుంటావు. చిన్న చిన్న పనులని ఆడపడుచు కూడా సహాయం చేయవచ్చు. నీ భర్త సహకారం అసలే లేదు. ఎవరికోసం ఈ త్యాగం చేస్తున్నావు నువ్వు? ఇప్పుడు కచ్చితంగా చెప్తున్నాను. నువ్వు వేరే చోట జాబ్ చేయాల్సిందే. అప్పుడైనా వాళ్లకు నువ్వంటే ఏంటో అర్థమై నిన్ను ఒక మనిషిలా చూస్తారేమో? అయితే ఒక చిన్న లిటిగేషన్ పెడతాను నువ్వు ఇంట్లో చెప్పు’ నాకు ప్రమోషన్ వచ్చింది ఒకవేళ ఆ ప్రమోషన్ యాక్సెప్ట్ చేయకుంటే జాబ్ రిజైన్ చేయమంటున్నారు. శాలరీ కూడా పెరిగింది’ అనే విషయం చెప్పు అది కూడా వేరే ఊళ్లో చేయాలని నచ్చ చెప్పే ప్రయత్నం చెయ్. ఒప్పుకోకుంటే కామ్ గా వచ్చి జాబ్ లో జాయిన్ అవ్వు. మరొక విషయం ఏమిటంటే నన్ను కూడా అదే బ్రాంచ్ కి పంపిస్తున్నారు. కాబట్టి నువ్వు నాతో ఉండొచ్చు”అని చెప్పింది.

ఇంటికి వచ్చిన సుదీప ఈ విషయం ఇంట్లో చెప్పింది అందరూ పెద్ద రాద్ధాంతమే చేశారు.

కానీ స్థిరమైన నిర్ణయం తీసుకున్న సుదీప

“జాబ్ రిజైన్ చేస్తే నాకు వచ్చే ఇంత శాలరీ పోతుంది. రేపు మనందరం బాగుండాలంటే నా శాలరీ కూడా అవసరమే కదా! రేపు మన అవసరాలు కూడా పెరుగుతాయి”అని చెప్పింది. డబ్బు గురించి అలోచించి ఒప్పుకున్నారు.

తొందరలోనే వేరే ఊర్లో ఉద్యోగానికి వెళ్ళసాగింది సుదీప. శని, ఆదివారాలు మాత్రమే ఇంటికి వచ్చేది.

మెల్లిమెల్లిగా వరలక్ష్మికి అర్థం కాసాగింది. ఉద్యోగానికి వెళితే కూడా ఇల్లును అందంగా ఉంచేది సుదీప. ఇప్పుడు ఆ కోపాన్ని కూతురు, కొడుకు మీద తీర్చుకో సాగింది.

“సుదీప అన్ని పనులు చేస్తూ ఉద్యోగానికి వెళ్ళేది. ఇప్పుడు పెద్దదాన్ని నేను ఇన్ని పనులు చేస్తుంటే, మీరు ఒక్క పని సహాయం చేయడం లేదు”అని అరిచింది.

మెల్లమెల్లగా అందరూ తలాఒక పనిచేయడం నేర్చుకున్నారు. శని ఆదివారాలు మాత్రం భారం అంతా సుదీప మీద పడేది.

రోజులు గడుస్తున్నాయి సుదీపకు పిల్లలు పుట్టారు. ఆ తర్వాత ఒక కొత్త ఇల్లు కట్టుకున్నారు. అప్పటికే సుదీప కొడుకు పెళ్ళీడుకు వచ్చాడు.

ఒక మంచి శుభ ముహూర్తంలో సుదీప కొడుకుకు పెళ్లి చేసింది.

ఎంతో సంతోషంగా పెళ్లి వేడుకను జరిపించిన సుదీపకి ఇక కొడుకు కోడలితో హాయిగా ఉండాలని అనుకుంది.

కోడకు వచ్చిన వారం రోజులకి ఇంట్లో మార్పులు మొదలయ్యాయి.

ఆఫీసు నుండి ఇంటికి వచ్చిన సుదీపకి, తన అభిరుచులకు అనుగుణంగా పెట్టుకున్న వస్తువులు ఏవి కనిపించలేదు. వాటి స్థానంలో కొత్త బొమ్మలు కొత్త పెయింటింగ్స్ వచ్చి ఉన్నాయి.

“ఇదేంటి? ఎవరు ఇవన్నీ తీసేసారు?”అని అడిగింది సుదీప.

లోపల ఉండి బయటకు వచ్చిన కొడుకు కోడలు ,

“అవన్నీ ఓల్డ్ మోడల్ అత్తయ్య !అందుకని నేను ఇవన్నీ నా పెళ్ళికి వచ్చిన గిఫ్ట్ లను ఇలా అరేంజ్ చేసుకున్నాను”అన్నది కోడలు ప్రియ.

“ఒక్క మాట చెప్పొచ్చు కదమ్మ, ఇవన్నీ నేను ఎంతో ఇష్టంతో అలంకరించుకున్నాను. వీటిని ఒక వైపు ఉంచి, నువ్వు తెచ్చినవి మరోవైపు సర్దుకోవాల్సింది”అన్నది సుదీప నెమ్మదిగా

“ఏంటమ్మా అన్ని నీఇష్టా లేనా? పెళ్లయి అత్తగారింటికి వచ్చిన అమ్మాయికి, తన ఇష్టం వచ్చినట్లు సర్దుకోవాలని ఉండదా? ఇంకా నీ అథారిటీనేనా ? ఆ పాత బొమ్మలు ఏం చేసుకుంటాములే”అంటూ వెళ్లిపోయాడు.

సుదీప కు భూమిలోకి కృంగిపోతున్నట్లు అనిపించింది.

తనకు ఏ ఇంట్లో స్థానం లేదు అనేది అర్థమైపోయింది అలాగే నిస్సత్తుగా కూర్చుండిపోయింది.

తర్వాత స్నానం చేసి దేవుడి గదిలోకి వెళ్ళి కృష్ణుడి కళ్ళలోకి చూసింది.

ప్రశాంతంగా అనిపించింది.గీత బోధించినట్లు అనిపించింది.

“ఇల్లంతా ఎవరి అభిరుచికి తగ్గట్లు ఉన్నా, దేవుడి గదిలోకి మాత్రం ఓపికగా ఎవరూ రారు. కాబట్టి ఇది మాత్రమే నాకు సొంతం.” అని కళ్ళు మూసుకొని కృష్ణ భజన చేసుకో సాగింది తన్మయత్వంగా.

పోల్చడం ఎందుకు?
చిన్నప్పటి నుంచి చూస్తున్న
వాళ్లను చూసి నేర్చుకో
వీళ్లను చూసి నేర్చుకో
వీళ్ళలా ఉండు
వాళ్ళలా చదువు
వాళ్లు ఎంత ఎత్తుకు ఎదిగారు
మనం ఎక్కడ ఉన్నాము
వాళ్ల పిల్లల పెళ్లి అయ్యాయి
మన పిల్లల పెళ్లి ఎప్పుడు
వాళ్ల పిల్లలకు పిల్లలు పుట్టారు
మన పిల్లలకు పురుళ్ళు ఎప్పుడు

వాళ్ల పిల్లలు యూఎస్ వెళ్లారు
మన పిల్లలు ఎప్పుడు వెళ్తారు
వాళ్ళ అమ్మానాన్నను చూడు
వీళ్ళ నానమ్మలను చూడు
వాళ్లు ఎంత సంపాదించారో చూడు
వీళ్ళు ఇల్లు కట్టుకున్నారో చూడు

జీవితమంతా ఒకళ్ళతో పోల్చుకోవడమేనా
మనం మనలా పుట్టాము
మనం మనలా పెరుగుతాము
మనలో ఉండే తెలివితేటలు మనకు ఉంటాయి
మనకుండే ప్రజ్ఞ మనలో ఉంటుంది
కానీ ….
పోల్చడం ఎందుకు
ఇప్పటికీ అర్థం కాలేదు నాకు
చేతి ఐదు వేళ్ళే సరిగ్గా లేవు
ఒకదానికొకటి పొంతన లేదు
ఒక తల్లి పిల్లలము
ఎవరమూ ఒకలా లేము
మరి ఎందుకు పోల్చడము
వారిలానే నీవు ఉండు
వారిని చూసి నేర్చుకో
మన బుద్ధులు ఒకరిని చూసి నేర్చుకుంటే వచ్చేవా
పుట్టుకతో వచ్చిన బుద్ధులు
పుడకలతోటే పోతాయి అంటారు అయినా…
పోలుస్తూనే ఉంటారు
వాళ్ళు తొంభై ఏళ్ళు బ్రతికారు
వీళ్ళు వంద ఏళ్ళు బ్రతికారు
పోల్చడం ఎందుకు?
మనం మనది రాసుకొని పుట్టాం
మనం ఎన్నాళ్ళు ఉండాలో
అంతవరకు మనం ఉంటాము
కొన్ని తెలివితేటలు మనకు ప్రత్యేకంగా వచ్చాయి
అయినా ప్రతిసారి పోలుస్తుంటారు ఎందుకు

నాకు ఇప్పటికీ అర్థం కాలేదు ….
పోల్చడం ఎందుకో మనిషికి ?
ఎప్పటికీ నీవు నీవే
నీ ప్రజ్ఞ నీదే
ఎప్పుడూ నీకు నీవు
రాజు తోనో రాణి తోనో పోల్చుకోకు
నీ ప్రజ్ఞను నీవు కోల్పోకు
నీకు నీవే అధికారివి
నీకు నీవే ప్రజ్ఞా కారివి.

“అమ్మా! అమ్మా! నేను అందంగా అమర్చిన బొమ్మలన్నీ ఎవరు తీసేశారు? నా చిన్నప్పటి నుండి ఇవన్నీ ఇలాగే పెడుతున్నాను కదా?”అని అడిగింది సుదీప. కొంచెం ఏడుపు కొంచెం కోపం మిళితమైన గొంతుతో.
అప్పుడే అక్కడికి వచ్చిన సుదీప తల్లి వసుంధర జవాబు చెప్పేంతలో, సుదీప అన్న సుధీర్ అక్కడికి వచ్చాడు.
“అవి మీ వదిన సర్దింది. అయినా తను ఈ ఇంట్లోకి వచ్చాక తన ఇష్టం ఉన్నట్లు తను పెట్టుకుంటుంది. నువ్వు నీ పెళ్లయ్యాక నీ ఇష్టం ఉన్నట్లు మీ ఇంట్లో సర్దుకో”అన్నాడు వ్యంగ్యంగా సుధీర్ .
ఈ సమాధానం ఊహించని సుదీప , వసుంధర ఇద్దరూ నివ్వె రపోయారు.
“అదేంటి అన్నయ్యా! వదిన తన ఇష్టం ఉన్నట్లుగా సర్దుకుంటానంటే నేను మాత్రం వద్దంటానా? చిన్నప్పటినుండి నాకు బొమ్మలంటే చాలా ఇష్టం కదా! నా పదేళ్ల వయసు నుండి ఒక్కొక్కటి కొని అన్నిటినీ ఇలా సర్దాను. ఇంట్లో అందరికీ నచ్చింది కూడా! నాన్న అయితే మరీ మెచ్చుకున్నాడు. నువ్వు కూడా ఎన్నోసార్లు బాగుందన్నావు కదా! అన్నయ్య”అన్నది మెల్లగా సుదీప.
“అయితే ఏమంటావు? అప్పుడు బాగుందని, ఇప్పుడు మీ వదినకి నచ్చిన బొమ్మలు పెట్టుకుంటానంటే వద్దంటావా?” అన్నాడు కోపంగా సుధీర్.
జవాబు చెప్పాలనుకుని సుదీప నోరు తెరిచినంతనే వసుంధర “దీపా ఎందుకీ అనవసరపు వాదన. నీ పెళ్ళయ్యాక మీ ఇంట్లో నీకు నచ్చినట్లు నువ్వు సర్దుకుందువుగానిలే. లోపలికి వచ్చేయ్”అన్నది.
అసలు ఏమీ అర్థం కాని సుదీప మెల్లిగా లోపలికి వెళ్ళిపోయింది.
అంతకుముందే వచ్చి బయట నిలబడ్డ సుదీప తండ్రి రాజేందర్ నీరు నిండిన కళ్ళతో నిలబడ్డాడు.
తనేవి విననట్లుగానే లోపలికి వచ్చాడు.
సుదీపకు చిన్నప్పటినుండి ఇంటి అలంకరణ అంటే చాలా ఇష్టం. ఎన్నో బొమ్మలని సమకూర్చి, వాటిని చక్కగా ఇంట్లో ఏవి ఎక్కడ పెట్టాలో ఆలోచించి పెట్టేది .అలా చిన్నప్పటినుండి కొన్న బొమ్మలన్నీ కలిపి చాలానే ఉంటాయి. ప్రతి సంవత్సరం దీపావళికి బొమ్మల కొలువు పెట్టి అందరిని పిలిచేది వసుంధర.
చదువులో కూడా మంచి మార్కులు తెచ్చుకుంటూ, అందరి మెప్పులు పొందేది సుదీప.
ఇంజనీరింగ్ ఫైనల్ ఇయర్ చదువుతున్న సుదీపకు ఈ మధ్యనే క్యాంపస్ సెలక్షన్ లో జాబ్ కూడా వచ్చింది.
సంవత్సరం క్రితమే సుధీ ర్ పెళ్లి జరిగింది. వదిన వస్తే ఎంతో చక్కగా కలిసి ఉండొచ్చు అని ఎన్నో ఊహించుకుంది సుదీప.
కానీ సుధీర్ భార్య సౌమ్య అసలు ఎవరితోనూ కలిసి ఉండేది కాదు. ఎన్నోసార్లు మాట్లాడలనీ ప్రయత్నించింది సుదీప. నిజానికి సుదీప మనస్తత్వం చాలా నిష్కల్మషమైనది. ఎవరినీ నొప్పించే తత్వం కాదు.
ఒకరోజు కాలేజ్ ఫంక్షన్ జరుగుతుండడంతో తన చీరలేవి అంత బాగా లేదనిపించి వదినను అడగడానికి వెళ్ళింది.
“వదినా! రేపు నాకు కాలేజీలో ఫంక్షన్ ఉంది. నీ చీర ఏదైనా కట్టుకొని వెళతాను. మనం ఇద్దరం ఒకే వెయిట్ లో ఉంటాము. కాబట్టి, మీ బ్లౌజ్ కూడా నాకు సరిపోతుంది”అని అడిగింది వదిన పక్కనే కూర్చుంటూ.
“ఏంటి, నా చీర నువ్వు కట్టుకొని వెళ్తావా? అందులో బ్లౌజ్ కూడా వేసుకుంటావా? ఛీ ఛీ నాకు ఒకరు వేసుకున్న బట్టలు నచ్చవు. నా బట్టలు నేనెవరికీ ఇవ్వను” అన్నది నిక్కచ్చిగా.
“పోనీ బ్లౌజ్ నాది వేసుకుంటాను. చీర నీది కట్టుకొని వెళ్తాను. సరేనా”అని అడిగింది అమాయకంగా సుదీప.
“ఒకసారి చెప్తే అర్థం కాదా? ఇలా అడుక్కొని కట్టుకోవడం దేనికి? నీకున్నవే కట్టుకొని వెళ్ళు”అన్నది కఠినంగా.
అప్పుడు కానీ అర్థం కాలేదు సుదీపకు ,వదిన నిజంగానే అంటుందని.
కళ్ళనీళ్ళతో బయటకు వచ్చింది. ఆ విషయం తల్లితో కూడా చెప్పలేదు. కానీ విషయం గ్రహించిన వసుంధర , వెళ్లి దగ్గర్లో ఉన్న షాపులో ఒక చీర దానికి సంబంధించిన ఫాల్ కొనుక్కొని వచ్చింది.
“అమ్మా! ఎక్కడికి వెళ్లావు? నీకోసం అప్పటినుండి వెతుకుతున్నాను .రేపు కాలేజీలో ఫంక్షన్ ఉంది. నీ చీర ఏదైనా ఉంటే కట్టుకొని వెళ్తాను”అన్నది సుదీప.
“నా చీరలు నీకేం బాగుంటాయి తల్లి. అప్పుడెప్పుడో ఫంక్షన్ ఉంటుంది అని నువ్వు అన్నావు కదా! అది గుర్తొచ్చి ఇక్కడ షాప్ లో చీరలు బాగున్నాయంటే వెళ్లి తీసుకొచ్చాను. చూడు బాగుందా”అని తాను తెచ్చిన చీర చూపించింది వసుంధర.
చిలకపచ్చ రంగు చీరకి, గులాబీ రంగు అంచు, అక్కడక్కడా జరిగి బూటాతో చీర ఎంతో అందంగా ఉంది.
“చాలా బాగుందమ్మా, అయినా, అలా ఎలా తెచ్చావ్ ?పోనీ నన్నైనా పిలవలేదు”అన్నది సుదీప చీరను పట్టుకొని సంతోషంగా చూస్తూ.
“నీకు నచ్చకుంటే వెళ్లి మార్చుకొని వద్దాము. ఇంకా సమయం ఐదు గంటలే అయింది కదా? షాప్ మూయరు” అన్నది వసుంధర.
“మార్చడం ఏమీ వద్దమ్మా, నాకు చాలా నచ్చింది. ఇదే కట్టుకొని వెళ్తాను. కానీ దీనికి బ్లౌజ్ ఎలా?”అన్నది సుదీప.
ఇప్పటికిప్పుడు కుట్టిచ్చాలంటే కష్టమే కద మ్మ, నీపట్టు పరికిణి మీది జాకెట్టు దీనికి సరిగ్గా సరిపోతుంది .ఒకసారి పెట్టి చూడు”అన్నది వసుంధర.
ఆ చీర కు కరెక్టుగా మ్యాచ్ అవ్వడంతో ఆ రాత్రికి ఫాలు కుట్టేసింది వసుంధర.
తెల్లవారి కాలేజీకి కట్టుకొని వెళ్తే అందరూ ఎంతో బాగుందని కాంప్లిమెంట్స్ ఇచ్చారు. అందులో చక్కనైన సుదీపకు ఆ చీర ఇంకా బాగా నప్పింది.
అలా ఇంట్లో వదిన దేనికి తనతో కలిసి ఉండేది కాదు. ఈ అమ్మాయి పెళ్లి చేసుకుని తొందరగా వెళ్ళిపోతే బాగుండు అన్నట్లుగా చూసేది.
ఇది మాది నువ్వు పెళ్లి అయ్యాక కొనుక్కో ఇలాగే మాట్లాడేది.
ఎంతో బాధపడేది సుదీప.
ఇక్కడే పుట్టి పెరిగినా నేను పరాయిదాన్ని అయ్యానా? అంటే ఈ ఇంట్లో నాకు స్థానం ఏమీ లేదా?”ఇలా ఎంతో బాధపడేది సుదీప.
తల్లి మాత్రం పరిస్థితులకు అనుగుణంగా నడుచుకోమని చెప్పేది.
కానీ ఇదంతా చూస్తున్న తండ్రికి మాత్రం చాలా బాధగా ఉండేది. బుడిబుడి అడుగులతో నడిచిన బంగారు తల్లి పెరిగి పెద్దదై ఇంట్లో లక్ష్మీదేవిలా తిరుగుతుంటే ఇప్పుడు తనను పరాయిది అంటారేంటి? అలాగని కోడల్ని తక్కువ చేసి చూడలేదుకదా? కోడల్ని కూడా కూతురు లాగానే చూసుకుంటున్నాము కదా! ఇంకా సుదీప్ అయితే వదినను ఎంతో ప్రాణంగా చూసుకుంటుంది. ఏది కొన్నా వదిన కోసం ముందుగా తెస్తుంది. ఎందుకు ఇంత వివక్ష చూపిస్తున్నారు? కొడుకు సుదీర్ లో కూడా మార్పు వచ్చింది. రేపు పెళ్లి అయిన తర్వాత అయినా సుదీప అత్త వారు మంచిగా చూసుకునే వాళ్ళు వస్తే చాలు” అని ఎన్నోసార్లు బాధపడేవాడు.
చదువు పూర్తి చేసుకుని ఉద్యోగంలో చేరిన సుదీప కు పెళ్లి చేయాలని నిశ్చయించుకున్నారు తల్లిదండ్రులు. అనుకున్నట్లుగానే ఎన్నో సంబంధాలు చూసి అందులో సుదీపకు కూడా నచ్చిన వరుడి తో పెళ్లి జరిపించారు.
ఎంతో వైభవంగా పెళ్లి జరిగింది. సుదీప వదినకి పెళ్లి జరుగుతుందన్న సంతోషం కన్నా సుదీప ఇంట్లో నుండి వెళ్తుంది అని ఆనందమే ఎక్కువ కనిపించింది.
పెళ్లయి అత్తవారింటికి భర్తతో వెళ్లింది సుదీప. పెళ్లిరోజు రాత్రి పది గంటలు దాటింది. అప్పటికే అందరూ ఎవరి పడక గదిలోకి వాళ్ళు వెళ్ళిపోయారు. “కొత్త పెళ్లికూతురు వచ్చింది” అని ఎవరు బయటకు రాలేదు. లోపలికి వెళ్లి సూట్ కేసు లోపల పెట్టి, బట్టలు మార్చుకొని హాల్లోకి వచ్చింది సుదీప.
బయటకు వచ్చిన సుదీపను అత్తగారు ఒక చూపు చూసి”నువ్వు శ్రీకర్ అన్నం పెట్టుకొని తినండి. మేమందరం భోజనం చేసాము. గిన్నెలన్నీ సర్ది బయట వేసి స్టవ్ గట్టు అన్ని తుడిచిపెట్టి వెళ్లి పడుకోండి”అని చెప్పింది ఎప్పుడూ ఇంట్లో ఉండే మనిషికి చెప్పినట్లే చెప్పింది.
వాళ్ళ ఇంట్లో వాళ్ళ వదినని ఎంత బాగా రిసీవ్ చేసుకున్నారో? సుదీపకు గుర్తొచ్చింది. అందరూ కలిసి స్వాగతం పలికి వదినను కూర్చోబెట్టి అన్ని సపర్యాలు చేశారు. తల్లి వడ్డించి కొసరి కొసరి భోజనం వడ్డించింది.
సుధీర్ కి కూడా చెప్పింది “తను మొహమాట పడకుండా చూసుకునే బాధ్యత నీదేనని.”
ఎన్నో రోజుల వరకు ఏ చిన్న పని కూడా చేయనిచ్చేది కాదు వసుంధర. కానీ వీళ్లు చూపించిన ప్రేమలో తను రెండు శాతం కూడా తనకు ప్రేమ ఉన్నట్లు ప్రవర్తించేది కాదు సుదీప వదిన.
ఆలోచనలో నుండి బయటకు వచ్చిన సుదీప
“అలాగే అత్తయ్యా!” అని నెమ్మదిగా సమాధానం ఇచ్చింది.
ఇంతలో స్నానం చేసి వచ్చిన శ్రీకర్
“ఏంటి నిలబడ్డావ్? భోజనం చేద్దాం పద”అన్నాడు.
మెల్లగా శ్రీకర్ తో పాటు వంటింట్లోకి నడిచింది.
డైనింగ్ టేబుల్ నిండా ఎంగిలికంచాలు అలాగే పడి ఉన్నాయి. వంట పదార్థాలు ఉన్న గిన్నెల మీద మూతలు కూడా సరిగా లేవు. వంటిల్లు అంతా చిందరవందర గా ఉంది. ఒక్కసారి అద్దంలాంటి తన పుట్టిల్లు గుర్తొచ్చింది .కానీ అదేది బయటపడకుండా మౌనంగా ఆ కంచాలన్ని తీసి బయటపెట్టి భర్తకి, తనకు కంచాలు పెట్టుకొని గిన్నెలు మూతలు తీసి చూసింది. అడుగుబొడుకు కూరలు మాత్రమే ఉన్నాయి. అన్నం అడుగంటి పోయింది. మెల్లగా పైపై అన్నం పెట్టేసి ఉన్న కూ రలు సర్దేసింది.
ఇదేమి పట్టనట్లు శ్రీకర్ గబగబా తినేస్తున్నాడు. సుదీపకు అసలు ఆ కూరలేవీ సహించలేదు. అందులో మిగిలిన కూరలు పాడైపోయే స్థితిలో ఉన్నాయి.” కొత్తగా కోడలు ఇంట్లోకి అడుగు పెడుతుంటే కాస్త మంచి భోజనం కూడా తయారు చేయలేరా” అని అనుకొని అన్నంలో మజ్జిగ పోసుకొని తినేసింది.
ఉదయమే లేచిన సుదీప హాల్లో వస్తువులని సర్ది పెట్టింది.శెల్ఫ్ లో అటు ఇటు పడి ఉన్న బొమ్మలను కాస్త అందంగా సర్దింది.
అప్పుడే బయటకు వచ్చిన సుదీప మరదలు దీక్ష
“అప్పుడే అధికారం చేతిలోకి తీసుకున్నావా? ఆ బొమ్మలు అలా పెట్టకూడదు. నువ్వెందుకు సర్దావ్ అసలు? ఇదేం నీ పుట్టిల్లు కాదు ఇష్టం ఉన్నట్లు చేయడానికి?” అన్నది.
ఒక్కసారి ఆశ్చర్యపోయింది సుదీప్.
అక్కడ పుట్టింట్లో వదిన ఇంట్లోకి రాగానే “నీ ఇల్లు ఇది కాదు నీ ఇంట్లో సర్దుకో” అన్నది ఇక్కడ మరదలు “ఇది నీ పుట్టిల్లు కాదు” అంది అసలు నాకంటూ ఒక ఇల్లు ఉందా?”అని బాధపడుతూ నిలబడింది సుదీప.

“రాజీవ్, అనిక కోసం మనం తగినంత చేస్తున్నామని నీకు అనిపిస్తోందా?” ప్రియ అడిగింది. అలా అంటున్న సమయంలో ఆమె కంఠం ఆందోళనతో నిండిపోయింది. ప్రతి రోజూ ఉదయం ఇద్దరూ కలిసి కాఫీ తాగే సమయంలో ఆ దంపతులు కుటుంబం గురించి, ముఖ్యంగా వాళ్ళ ప్రేమ ఫలం ఐనటువంటి చిన్నారి అనిక భవిష్యత్తు గురించి ఆలోచించడం, మాట్లాడుకోవడం చేస్తుంటారు. ఉదయం సూర్యుడు వంటగది కిటికీ గుండా తొంగి చూస్తూ, సొగసైన కౌంటర్‌టాప్‌పై వెచ్చని తన చూపులు ప్రసరిస్తున్నాడు.

హాల్ లో అద్దంలో చూసుకుంటూ షేవింగ్ చేసుకుంటున్న రాజీవ్, తన భార్య వైపు చూస్తూ,”మనం మన వంతు కృషి చేస్తున్నాం ప్రియా. మనిద్దరం కష్టపడి పని చేస్తున్నాం, తనకు కావలసినవన్నీ  అందించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాం కదా! ఇంకా నువ్వు ఎందుకు ఆందోళన చెందుతున్నావు?” అనునయంగా భార్యను అడిగాడు రాజీవ్.

“నాకు తెలుసు, కానీ కొన్నిసార్లు మనం పాపకు తగినంత సమయం ఇవ్వడం లేదని నాకు అనిపిస్తుంది. తను మంచి గ్రేడ్‌లతో మాత్రమే కాకుండా మంచి విలువలతో ఎదగాలని నేను కోరుకుంటున్నాను,” ప్రియఘ ఘ తన కాఫీ సిప్ చేసుకుంటూ కౌంటర్ వైపు వాలింది.

రాజీవ్ నిట్టూరుస్తూ ఆమె భుజం మీద చేయి వేసి ఆమెని దగ్గరకు తీసుకున్నాడు. “నేను కూడా దాని గురించే ఆలోచిస్తున్నాను. ఇకపై నేను ప్రతి సాయంత్రం, ఇంకా వారాంతాల్లో కూడా తన కోసం సమయాన్ని వెచ్చిస్తాను. ఇంకా నాన్న చనిపోయిన తర్వాత అమ్మ కూడా ఊర్లో ఒక్కతే ఉంది కదా, తనని కూడా ఇక్కడికి రమ్మన్నాను. మనం బిజీగా ఉన్న టైంలో అనికని కనిపెట్టుకొని ఉంటుంది. పాపతో ఉండడం వల్ల అమ్మ కూడా తన ఒంటరితనం నుంచి కాస్త కోలుకుంటుంది, ఏమంటావు?”

“నేనేమంటాను అనేది నువ్వు అమ్మని పిలవక ముందు చెప్పాలి. అత్తయ్య వచ్చి మనతో ఉండడంలో నాకు ఎటువంటి అభ్యంతరం లేదు. కానీ కాస్త ముందుగా చెబితే పాపని మెంటల్ గా ప్రిపేర్ చేసేవాళ్లం. నీకు తెలుసు కదా ఈ కాలం పిల్లలు వాళ్ల ప్రైవసీ కి చాలా ఇంపార్టెన్స్ ఇస్తారు.”

అప్పుడే అనిక కిచెన్‌లోకి దూసుకొచ్చింది. ఆమె భుజంపై స్కూల్ బ్యాగ్ వేళ్ళాడుతోంది. “అమ్మా, నాన్నా, నాకు సైన్స్ ప్రాజెక్ట్‌లో మీ సహాయం కావాలి!”

ప్రియ నవ్వుతూ కూతురి స్థాయికి మోకరిల్లింది. “అఫ్ కోర్స్, బంగారం, ఏదీ, నీ ప్రాజెక్ట్ కోసం ఏం చేయాలో చూద్దాం.”

వారు ప్రాజెక్ట్‌లోకి ప్రవేశించే ముందు, డోర్‌బెల్ మోగింది. అది రాజీవ్ తల్లి శాంత. ఆమె వారితో కలిసి గడిపేందుకు వచ్చింది,

“అమ్మా, స్వాగతం!” రాజీవ్ ఆమె బ్యాగులు తీసుకుని ఆప్యాయంగా పలకరించాడు.

“హలో రాజీవ్. హలో ప్రియా, హలో అనికా బంగారం,” అంటూ సంతోషంగా పలకరించింది. ఏడు సంవత్సరాల వయసు ఉన్న అనిక ఒక రకమైన దినచర్యకు అలవాటు పడింది. తన తల్లిదండ్రుల అవిభక్త శ్రద్ధ, ప్రేమ మొత్తం తానే పొందేందుకు అలవాటు పడిన ఆమెను నానమ్మ రాక కలవరపరచింది. ఇప్పుడు తండ్రి తన సమయంలో కొద్దిగా నానమ్మతో గడపడం జీర్ణించుకోలేకపోయింది. ఆమె మర్యాదగా ఉంది కానీ దూరంగా ఉంది, అదీకాక, ఇతరులతో ఎలా సంభాషించాలో ఆమెకు తెలియదు. శాంత, అనిక సంకోచాన్ని గమనించి బాధపడ్డా,బంధాన్ని ఏర్పరచుకునేందుకు కొంత సమయం పడుతుందని అర్థం చేసుకుంది.

శాంత రోజూ ఉదయాన్నే లేచి వంటగదిలో ప్రియకు సాయం చేసేది. అది ప్రియకు సంతోషం కలిగించినా, రాజీవ్ వంటగదిలో ఏదైనా పని చేస్తుంటే వెంటనే ఆవిడ కలుగజేసుకుని, “ఇది ఆడవాళ్ళ పని, నువ్వు వెళ్లి హాల్లో కూర్చో రాజీవ్,” అని చెప్తూ ఉండడం, ఆవిడ అలా అన్నప్పుడు అనిక ఆమె వంక వింతగా చూడడం ప్రియ దృష్టిని దాటిపోలేదు.

దాంతో ఒకరోజు అత్తగారితో, “అత్తయ్యా మరోలా భావించకండి. మనం మాట్లాడే మాటలు, చేసే పనులు మన పిల్లల మనసుపై ఎంతో ప్రభావం చూపిస్తాయి. ఈ కాలంలో భార్యాభర్తలిద్దరూ సమానమైన ఉద్యోగాలు చేస్తూ కుటుంబ జీవనం సమతుల్యంగా నడపాలంటే ఇద్దరూ అన్ని పనులూ చేసుకోక తప్పదు. మీరు పాప ఎదురుగా ఆడపని మగ పని అంటూ మాట్లాడకండి. తర్వాతి తరానికి తప్పుడు సంకేతాలు ఇవ్వకండి. అర్థం చేసుకుంటారని అనుకుంటాను,” అంటూ సుతి మెత్తగా చెప్పింది. ఆలోచనలో పడింది శాంత.

ఒక సాయంత్రం, అలసిన పని రోజు తర్వాత, రాజీవ్, ప్రియా ఇంటికి తిరిగి వచ్చారు. శాంత మనవరాలికి హోంవర్క్‌లో సహాయం చేస్తున్న దృశ్యాన్ని చూసి ఆనందించారు. శాంత చేసిన సంప్రదాయ వంటల సువాసన అపార్ట్‌మెంట్‌ అంతా వ్యాపించింది. 

“అమ్మా, అనిక ఈరోజు ఎలా ఉంది?” సోఫాలో కూలబడుతూ అడిగాడు రాజీవ్.

అలసిపోయిన కొడుకుని చూసి మృదువుగా నవ్వింది శాంత. “తను మంచిది. కానీ ఆ టాబ్లెట్‌తో ఎక్కువ సమయం గడుపుతోంది. నేను ఒక పుస్తకం చదవమని చెప్పాను, కానీ ఆమె తన స్నేహితులందరూ ఆన్‌లైన్ గేమ్ ఆడుతున్నారని చెప్పింది.”

ప్రియ, తన హ్యాండ్‌బ్యాగ్‌ని దింపి, నిట్టూర్చింది. “అమ్మా, ఈరోజుల్లో పిల్లలు ఆ విధంగానే స్నేహం చేస్తున్నారు. మేము ఆమెను సాంకేతికతకు దూరంగా ఉంచలేము. అంతేకాకుండా, తన అసైన్‌మెంట్‌లు కూడా ఆన్‌లైన్‌లోనే ఉంటాయి.”

శాంత చిన్నగా ముఖం చిట్లించింది కానీ నవ్వింది. “కాలం మారిందని నేను అర్థం చేసుకున్నాను, కానీ సమతుల్యత ఉండాలి. మీరు చిన్నతనంలో, ఆరు బయట ఆడేవారు, పుస్తకాలు చదివేవారు ఇంకా ఇంటి పనులలో సాయం చేసేవారు,ఔనా?”

రాజీవ్  కణతలు రుద్దుకుంటూ. “మాకు తెలుసు అమ్మా. మేము ప్రతిదీ కరెక్ట్ గా చేసేందుకు మా వంతు ప్రయత్నం చేస్తున్నాము. కానీ ఏం చేస్తాం?. ప్రపంచం మరింత పోటీగా ఉంది మరి అనిక దాని కోసం సిద్ధంగా ఉండాలని మేము కోరుకుంటున్నాం.”

శాంత, తన కొడుకు గొంతులోని అలసటను పసిగట్టింది, ఈ విషయాన్ని మర్నాటి వరకు వదిలేయాలని నిర్ణయించుకుంది. “నేను డిన్నర్ కి టేబుల్ సెట్ చేస్తాను. మీరిద్దరూ ఫ్రెష్ అప్ అవ్వండి.”

డిన్నర్ చేసేప్పుడు రాబోయే వారాంతపు ప్రణాళికల గురించిన సంభాషణలకు టైం . అనిక ఉత్సాహంగా తన సైన్స్ ప్రాజెక్ట్ గురించి మాట్లాడుతోంటే శాంత ఒకింత గర్వంగానూ, మరో కాస్త ఆశ్చర్యంతోనూ వింది. రాత్రి భోజనం తర్వాత, అనిక మళ్ళీ తన టాబ్లెట్‌ పట్టుకుంది. రాజీవ్, ఇమెయిల్స్ చెక్ చేసుకుంటూ వాళ్ల గదిలోకి వెళ్ళిపోయాడు. అది చూస్తూ ప్రియ ఆలోచించింది.

మరుసటి రోజు ఉదయం, కాఫీ తాగుతూ ప్రియ  రాజీవ్ తో, “అత్తయ్య చెప్పింది నిజమే! మనం గ్యాడ్జెట్స్ తో ఎక్కువ సమయం గడపడం వల్ల అనిక కూడా అలాగే అలవాటు పడుతోంది. మనం దీని నుంచి తన దృష్టి కాస్తయినా మార్చగలగాలి. దీని గురించి ఆలోచించు,” అని చెప్పింది.

  కోడలి మాటలు విన్న శాంత సంభాషణకు ఇది సరైన సమయం అని నిర్ణయించుకుంది.

“రాజీవ్, ప్రియా, మీరు పాపని బాగా పెంచేందుకు మీ వంతు కృషి చేస్తున్నారని నాకు తెలుసు. మీరు కష్టపడి పని చేస్తున్నారు. తను కోరినవన్నీ అనిక కోసం అందిస్తున్నారు. కానీ అనిక నేర్చుకోవలసిన విలువల గురించి నేను ఆలోచిస్తున్నాను. సాంకేతికత ఇంకా విద్య ముఖ్యమైనవి, కానీ కుటుంబం, గౌరవం, బంధాలు కూడా అంతే ముఖ్యమైనవి.

ఆలోచనలో ఉన్న ప్రియ తల ఊపింది. “అత్తమ్మా, మీ ఆందోళన మాకు అర్థమైంది. మేము తనకు ఆ విలువలను నేర్పడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాము, కానీ మా బిజీ షెడ్యూల్‌లతో ఇది సవాలుగా ఉంది. నేను ఒక పరిష్కారం ఆలోచించాను. కానీ దాని అమలులో మీ సహాయం కావాలి.”

“తప్పకుండా ప్రియా, నా పూర్తి సహకారం ఉంటుంది.”

ప్రియ ఒక్క క్షణం ఆలోచించింది.

 “చిన్నగా ప్రారంభిద్దాం. ఎలాంటి గాడ్జెట్‌లు (స్మార్ట్ ఫోన్, ల్యాప్ టాప్ వంటి ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలు)లేకుండా, మనం అందరం వారానికి ఒక రోజు ఉంటే? కలిసి సమయాన్ని గడపొచ్చు, ఆటలు ఆడుకోవచ్చు, కథలు చెప్పుకోవచ్చు ఇంకా మన సంప్రదాయాల గురించి అనికాకు నేర్పించొచ్చు.”

రాజీవ్ దీనిని పరిగణనలోకి తీసుకున్నాడు. “ఇది బాగుంది.ఈ ఆదివారం అందరం గాడ్జెట్ లేని రోజుగా పాటిద్దాం. అంతా సరిగా ఉంటే ప్రతివారం అలాగే చేయొచ్చు,” తన అంగీకారం తెలిపాడు.

ప్రియ నవ్వింది, మార్పు కనుచూపుమేరలో ఉందని తేలిపోయింది. “అనిక కు ఇది నచ్చితే మనం ప్రతి వారం అలాగే చేయచ్చు.”

మరుసటి ఆదివారం,  కుటుంబమంతా వారి మొదటి గాడ్జెట్ రహిత రోజును ప్రారంభించింది. శాంత పెసరట్టు ఉప్మా, అల్లం పచ్చడి సిద్ధం చేసింది. అందరూ కలిసి కూర్చున్నారు. అది తింటూ రాజీవ్, ప్రియ తమ బాల్యానికి చెందిన కథలను పంచుకున్నారు. అవి తల్చుకుంటూ ఇటువంటి అందమైన క్షణాలను ఎంతగా కోల్పోయారో గ్రహించారు. వారి బిజీ జీవితాల హడావిడిలో ఈ ఆనందాలను కోల్పోయారు. మొదట్లో ప్రతిఘటించింది అనిక. తన ఆన్‌లైన్ గేమ్‌లు, స్నేహితులను కోల్పోతానని ఫిర్యాదు చేసింది. శాంత, తన అనంతమైన సహనంతో, తన మనవరాలిని నిమగ్నం చేయడానికి మార్గాలను కనుగొంది. ఆమె అనికాను సాంప్రదాయ బోర్డ్ గేమ్‌లకు పరిచయం చేసింది. కుటుంబం అందరూ కలిసి అష్టా చమ్మా, వైకుంఠ పాళీ లాంటి ఆటలు ఆడుకోవడంతో అనిక సంబరపడింది. పురాణాల నుండి ఇంకా ఆమె చిన్ననాటి నుండి మనోహరమైన కథలను మనవరాలికి చెప్పింది శాంత. అలా రోజంతా తల్లీ తండ్రీ తనతోనే గడపడం అంతులేని ఆనందాన్ని ఇచ్చింది అనికకి.

వారు బోర్డ్ గేమ్స్ ఆడుతూ, పార్క్‌లో వాకింగ్ చేస్తూ, అనికాకు సాధారణ ఇంటి పనులను నేర్పిస్తూ రోజంతా గడిపారు. శాంత అనికాకు రంగోలిని ఎలా వేయాలో చూపించింది, దాని ప్రాముఖ్యతను వివరిస్తూ, ఒకరి చేతులతో అందమైనదాన్ని సృష్టించడంలోని ఆనందాన్ని వివరించింది. మొదట్లో సంకోచించిన అనిక త్వరగానే ముగ్గు వేయడం నేర్చుకుంది. ఆమె వేళ్లు ప్రతి చుక్కను, గీతను జాగ్రత్తగా వేయడంలో నిమగ్నం అయిపోయాయి.

వారాలు గడిచేకొద్దీ, గాడ్జెట్ లేని ఆదివారాలు వాళ్ళ కుటుంబ సంప్రదాయంగా మారాయి. అనిక ఆ రోజు కోసం ఎదురుచూడడం ప్రారంభించింది, కథలు, ఆటలతో పాటు తనకు నానమ్మతో ఏర్పడుతున్న ప్రత్యేక బంధాన్ని ఆస్వాదించింది. రాజీవ్ ఇంకా ప్రియ కూడా తమ కుమార్తెలో సానుకూల మార్పును గమనించారు-ఆమె తన చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచంపై మరింత దృష్టి, గౌరవంతో వ్యవహరిస్తోంది. ఆమె ఇప్పుడు పుస్తక పఠనం కూడా చేస్తోంది.

ఒక ఆదివారం, వాళ్ళంతా కలిసి కూర్చున్నప్పుడు, అనిక తన చిన్ననాటి గురించి మరింత చెప్పమని నానమ్మను కోరింది. శాంత కళ్ళు వెలిగిపోయాయి. ఆమె తన సమయంలో పిల్లల పెంపకం, పండుగలు, సమాజ సమావేశాలు గురించి చెప్పింది. ఆ కథలలో ఎక్కడా టీవీ, ఫోన్ వంటివి లేకపోవడం అనికను చాలా ఆశ్చర్యానికి గురి చేసింది. “అవన్నీ లేకుండా మీరు ఎలా ఉండేవారు నానమ్మా?” తన ఆశ్చర్యాన్ని దాచుకోలేక అడిగేసింది.

నవ్వింది శాంత. “మీ అమ్మానాన్నను అడుగు,” అనడంతో వాళ్లకేసి చూసింది అనిక.

ఒక్కసారిగా బాల్యంలోకి వెళ్లిన రాజీవ్, ప్రియ, “నిజమే పాపా! మా చిన్నతనంలో టీవీ ఉంది కానీ ఇటువంటి స్మార్ట్ ఫోన్లు లేవు. మేం కాస్త పెద్దవాళ్లమయ్యాకే అవి వచ్చాయి. కానీ అవి ఇప్పుడు మన జీవితాల్ని పూర్తిగా ఆక్రమించేశాయి,” అని చెప్పారు.

నెలరోజుల తర్వాత, ఒక కుటుంబ సమావేశంలో, రాజీవ్ మాట్లాడటానికి లేచి నిలబడ్డాడు. “థాంక్యూ అమ్మా!  నీ సహకారంతో ప్రియ ఆలోచనకు కార్య రూపం ఇవ్వగలిగాము. సంప్రదాయం, ఆధునికత సహజీవనం చేయగలవని  మనం నిరూపించాం. ఆ రెండింటి బ్యాలెన్స్‌ని మేము కనుగొన్నాము. అనిక కూడా ఇప్పుడు ఎంతో మారింది. పైగా ఇప్పుడు వాళ్ళ ఫ్రెండ్స్ అందరికీ దీని గురించి ఎంతో గొప్పగా చెప్పుకుంటోందిట. వాళ్ళ క్లాస్ టీచర్ నిన్న మమ్మల్ని పిలిచి మరీ దీని గురించి వివరాలు కనుక్కున్నారు. వీలైతే ఈసారి పేరెంట్ టీచర్ మీట్ లో మిగిలిన పేరెంట్స్ అందరికీ కూడా దీని గురించి చెప్పి, వీలైతే ఆచరించమని సూచిస్తాను అని చెప్పారు. ఈసారి పరీక్షల్లో అనిక క్లాస్ టాపర్ గా నిలిచింది. ఇదంతా నీ వల్లే సాధ్యమైంది.”

శాంత కళ్ళు సంతోషంతో మెరిశాయి. “నాకు మీ ఇద్దరి గురించీ గర్వంగా ఉంది రాజీవ్. మీరు ఇద్దరూ మంచి పేరెంట్స్ గా ఉన్నారు. పిల్లల పెంపకం ఎంత బాధ్యతతో కూడుకున్నదో గ్రహించి, తదనుగుణంగా నడుచుకుంటున్న మీకు హాట్సాఫ్. నిజానికి మా సమయంలో  పిల్లల కోసం మేము ఇంతగా చేయలేదని ఒప్పుకోవాలి.తండ్రి అంటే సంపాదించి తెచ్చేవాడు, తల్లి పిల్లలకు వేళకు ఆహారం అందించడం, అప్పుడప్పుడు వాళ్ళ చదువుపై దృష్టి పెట్టడం మినహా పిల్లలతో ఇంత స్నేహపూర్వకంగా ఉండాలి అనే విషయం మేము గ్రహించలేదనే చెప్పాలి.  మీ తరం వారు ఈ విషయంలో మాకు ఆదర్శంగా నిలిచారు. నిజానికి అప్పుడు మాకన్నా ఇప్పుడు మీరు ఇద్దరూ ఉద్యోగాలతో ఎంతో బిజీ. అయినప్పటికీ మంచి పేరెంటింగ్ యొక్క సారాంశం సంప్రదాయం ఇంకా ఆధునికత మధ్య ఎంచుకోవడంలో కాకుండా రెండు ప్రపంచాలలోని ఉత్తమమైన వాటిని మిళితం చేయడంలో ఉందని మీరు తెలుసుకున్నారు. మన ఇల్లు పాత విలువలు మరియు కొత్త ఆలోచనలు సహజీవనం చేసే అందమైన ప్రదేశంగా మారింది. అనిక మంచి చెడుల గుర్తింపు, గౌరవం మరియు ప్రేమతో పెరిగేలా చేసింది. మీరు నేటి తరం తల్లిదండ్రులకు ప్రతినిధులు.”

తపస్వి మనోహరం పత్రిక మరియు

శసాంగ్- అనుశ్రీ మెండు మరియు సేవా ఫౌండేషన్ వారి భాగస్వామ్యం తో నిర్వహించిన ‘ఈ తరం అమ్మానాన్నలు’ అంశం పై కథల పోటీలో రెండవ బహుమతి పొందిన కథ