మాటలో మతలబులెన్నో!
మర్మాలు ఇంకెన్నో కదా!
మాట మలయ మారుతంలా హాయినిస్తుంది
చందన లేపనంలా చల్లనైనది
ఆత్మబంధువు పలకరింపులా సాంత్వనమిస్తుంది
మాట చిన్నదే !మది గాయం పెద్దది చేస్తుంది
అదే మాట గాయాన్ని మాన్పే దివ్య ఔషధమౌతుంది
అలజడితో నిశ్శబ్ద తరంగమౌతుంది
మదిని కాల్చే అగ్ని కణమౌతుంది
కసిరేపి పాతాళానికి తొక్కేస్తుంది
మారణ హోమానికి పరాకాష్ఠౌతుంది
ఒక్క మాట జీవితాన్నే మార్చేస్తుంది
మార్పుకు మూల హేతువౌతుంది
మనసు పదిల పరిచే ప్రయత్నమౌతుంది
మానవత్వానికి మరో రూపమౌతుంది
ప్రేరణతో విశ్వవిజేతను చేస్తుంది
పెదవి దాటితే మరలి రాదు
మదిని కాల్చితే మరపురాదు
కవితలు
–గీతాంజలి కవిత.(13.1.2023)
ఇప్పుడా నువ్వు వచ్చేది ??నేను ఇల్లు ఖాళీ చేసి వెళ్ళిపోయాక?
నాకు తెలుసు ఇక ఇప్పుడు నువ్వు వస్తావని…
నా వీధిలోకి నింపాదిగా నడుచుకుంటూ ఇప్పుడైనా వస్తానంటావా? సరే.. రా..
నేను లేని ఖాళీ ఇంటి ముందు నిలబడి…
ఒకప్పుడు నీ కోసం ఎదురుచూసిన ఈ శూన్యపు ఇంటిని గాజు కళ్ళతో చూస్కో..
నా ఇంటి నిశ్శబ్దంలో ..నేను నీకు చెప్పాలనుకున్నవి వినిపిస్తే.. ఇప్పటికైనా విను..
కన్నీళ్లేమైనా రాలితే… రాలనివ్వు !
విషాదపు చీకటి నిండిన గదుల్లో వెలుతురు మిణుగురులు ఏమైనా మెరిస్తే పట్టుకో కొన్ని.
ఇక వెళ్లిపో..అక్కడ నేను లేను
నీకు ఇక దొరకను…!
నేనున్నప్పుడు ఇన్నాళ్లూ రాకుండా ఉన్న నువ్వు..
ఖాళీ ఇంటి ముందు కూడా ఉండకుండా వెళ్లిపో..
రాకింక !
మనిషిగా మారానంటావా..
నేను వెలిగించాల్సిన దీపం ఇంకా చీకటిని తాగుతూ ఉందంటావా.. ఉండనివ్వు !
నేను రాకపోతేనేం .. లేకపోతేనేం.. ? దీపం దానంతట అదే వెలుగుతుంది.
వెళ్లు….!
నన్నిక రమ్మనకు !
నువ్వూ రాకు !
నువ్వు లేని ఇల్లేమీ చిన్నబోదు.
నన్ను బాధపెట్టిన నిన్ను ఇల్లేనాడు ప్రేమించలేదు..క్షమించలేదు కూడా !
నువ్వు నాతో లేనప్పుడు ఇల్లే మనిషిగా మారి నాతో కబుర్లు చెప్పేది..వెచ్చగా కౌగలించుకుని ఓదార్చేది !
నేను లేక పోతేనే.. ఇల్లు ఏడుస్తుంది.
దానికదే కథలు చెప్పుకుంటుంది.
గది గదినీ పలకరిస్తుంది.
తనలో తాను ఆరాటంగా తిరుగుతూ నా గాయాల్ని తడుముతుంది.
ఏకాంతపు రాత్రుళ్లల్లో నేను మైమరచి విన్న గులాం అలీ గజల్స్ నీ…నా రఫీ పాటల్ని..నూర్జహాన్ గమకాల్ని తానూ యాద్ చేసుకుంటూ ఇల్లు కన్నీరు పెడుతుంది…
నన్ను తలచుకుంటూ… విరహ వేదనలో కాలిపోతుంటుంది.
నా పాదాల స్పర్శ కోసం నేలను ముధ్ధాడుతూ ఉంటుంది.
నన్ను అక్కడ లేకుండా చేసిన నీపై ఆగ్రహంతో రగిలిపోతుంటుంది.
నా కన్నీళ్ళతో మరకలైన దిండు గలీబుని ప్రేమగా నిమురుతుంది.
నేను రాసిన కథలు.,కవితలూ నువ్వు వినలేదేమో కానీ… ఇల్లు విన్నది.
నేను వెళ్లాక ఇల్లు గడపమీద కూర్చుని తీరిగ్గా నా కవితల పుస్తకాన్ని తిరగేస్తూ కన్నీళ్లు కారుస్తుంది.
కిటికీలతో..గదులతో.,తలుపులతో., పరువులతో..పరదాలతో.,
వంటింటి గిన్నెలతో ..ఆరిపోయిన పొయ్యితో..అలమరలోని పుస్తకాలతో.. టేబుల్ పైని నా కాగితాలతో ..కలంతో..నా చాయ్ కప్పుతో..
హేంగర్లకు వేలాడుతూ గాలికి కదిలే నా చీరలతో..నన్ను నేను చూసుకున్న నిలువెత్తు అధ్ధంతో..
అధ్ధం మీది నా కళ్ళ కాటుక మరకలతో.. గోడమీది నా బొమ్మతో..
ఇంటిని అల్లుకున్న పూల తీగలతో.. పెరటిలోని గువ్వలతో .,ఇంటి డాబాతో.,
డాబా పైని వెన్నెలతో చుక్కలతో…వాకిట్లోని ముగ్గుతో…ముగ్గుపై వాలిన ఎండతో… రాత్రి రాలిన పున్నాగ పూలతో .. కథలు చెబుతుంది ఇల్లు.
ఎవరివి అనుకున్నావు…
నీ–నా కథలే..!
అర్థాంతరంగా ఆగిపోయిన మన కథలు!
ఏమనుకున్నావు మరి…ఇల్లొక స్టోరీ టెల్లర్ !
దిగులు పడకు.. నువ్వు లేకపోతే ఇల్లేమీ చిన్నబోదు.. ఇల్లు కథలే కాదు పాటలు కూడా పాడుతుంది…
పాడకుండా గొంతులో నిలిచిపోయిన పాటలే అందుకుంటుంది ఇల్లు.
నేను రాసిన కవితలనే పాడుతుంది….
అవును ఇల్లు పాడుతుంది
అందుకే ఇల్లు .. నువ్వు నాకు చేసిన గాయాల్ని పాడే గాయకురాలు !
ఇల్లొక సంగీతం !
ఇల్లు కథలు రాస్తుంది
ఇల్లొక పుస్తకం అవుతుంది.
ఇల్లొక కలం అవుతుంది.
ఇల్లొక రచయిత్రిగా మారిపోతుంది
అడిగి చూడు…ఇల్లు మాట్లాడుతుంది.
అచ్చం నా లాగా !
అవును నేను ఇల్లుగా మారాక
ఇల్లు నేనుగా పరివర్తన చెందాక..
ఇల్లూ.. నేనూ ఒకటే అయ్యాక..
నేనా ఇల్లు విడిచి పెట్టిపోయినా
ఇల్లు.. నేనుగా నిలబడి ..నిట్ట నిలువు చూపుల కన్నులతో…నీతో మాట్లాడుతుంది.
నిన్ను నాలాగే ప్రశ్నిస్తుంది
హెచ్చరిస్తుంది.
నిన్ను లోపలికి రానిస్తుందనుకుంటున్నావా…
ఈ ఇల్లు నీ ఉనికికి మాత్రమే కాదు నా దుఃఖానికే చిరునామా !
నేను లేని ఇంట్లో ఉంటే ఉండు..పోతే పో !
ఇల్లు అలానే అక్కడే ఉంటుంది…
ఎందుకంటే ఇల్లు
నన్ను పువ్వు నుంచి కత్తిగా మార్చిన కార్ఖానా !
ఇల్లొక చరిత్ర !!
ఇల్లొక స్టోరీ టెల్లర్ !!
విరామమెరుగక వీస్తున్నది
విద్యుత్ వీవన
ఊష్మకంలో వెట్టిచాకిరిచేస్తూ
వీవనలెన్ని వీచినా
తరగని వేసవితాపం
తనువంతా స్వేదం
నిదాఘమ నిద్ర కోసం
కృత్రిమకృత్యాలెన్నయినా
ఆ సూరీడి ఎదుట
వెలవెలబోయే దివిటేలేగా
మదిలోన ఎదలోన
భానుడి భగభగల ఊష్ణసంవహనం
రహదారులన్నీ
నిర్మానుష్య నిస్సవ్వడి క్షేత్రాలు
సవ్వడి పెరిగి
శీతలత్వాన్ని స్పృశిస్తూ ప్రశ్నిస్తూ
చినబోయిన శీతల యంత్రాలు
పర్యావరణ మిత్రకు
పరిపరి ప్రశ్నలు
పెను సవాళ్లు
పెచ్చుమీరుతున్న
సంబంధ బాంధవ్యాల నిష్పత్తుల క్షీణత
జలచక్రంలో
తరిగిన తరువులు
కొండలు గుట్టలు చెరువుల
అదృశ్యదృశ్యం
నీరింకని సిమెంటు రోడ్లు
అడుగడుగున
వర్షాగమనంలో
మట్టి వాసనలకు దూరమైన బతుకులు
నీరింకని చెమ్మలేని చేతల చైతన్యం
నవనాగరికత పేరున
పన్నీరు తన్నీరు
కాలుష్యపు కాసారంలో
కన్నీరై కడగండ్లు
వాతావరణంలో నీటితేమ లేని
పొడిబారిన తడిలేని వడగాడ్పులు
ఉష్ణోగ్రతల ఉక్కిరి బిక్కిరిలో
జీవజాలం
శీతల పవనపుంజాల వేటలో
అతలాకుతలం!
బొగ్గుబావుల్లో
వేసవి నిప్పుల కొలిమికి
స్నేహం స్వేదంతో
మలయసమీరాల వీవనలు
కర్బన ఉద్గారాలతో
కర్పరాలను దాటేస్తూ
వేడి చెలిమెల గ్రీష్మతాపం
బాష్పోత్సేకానికి
బహుదూరపు బాటసారిలా
విశృంఖలంగా వృక్ష హననం
ఎడారుల్లా మారుతున్న
కారడవులు కార్చిచ్చు
కదనోత్సాహాంతో!
శిక్షణలు క్రమశిక్షణలు
మరచిన మనిషి అవసరానికి
ప్రకృతి బలిపశువు
ప్రకృతి విశృంఖల విధ్వంసం
లయకారకం వినాశకరం
విరించి విరచితం
వాతావరణ సమతుల్యత
అసమగ్రం అసమంజసం
డబ్బుమైకంలో మద్యం మత్తులో
ఆడంబరాల ఆలంబనలో గ్రీష్మం
వీవనలెన్ని విరామమెరుగక ఊగినా
తగ్గని శరీర తాపం
మనిషి మనసు మారితేనే
ఆదర్శ వాతావరణం
ఆదర్శ సమాజం
లేదంటే నరక కూపంగా
నవసమాజం ప్రగతిని ప్రశ్నిస్తూ!
క్షీరసాగర మధనంలో
అందం తాలూకు అమృతబిందువుల్ని
మహిళాలోకం ఒడిసిపట్టుకున్నారా బహుశా
అందం కురిసిన అసలు ఆ రాత్రిఆడవాళ్లు మాత్రమే మేల్కొని
ఉన్నారేమో తెలివిగా,
పారిజాతంలా ,పున్నాగంలా
నా వాక్యాలకు అందని ఇంకాఏదో అవ్యక్త సౌందర్య వారాశి లా
‘అందం’ వాళ్ల వశమై పరవశమయ్యింది
మగమానవుడు వాళ్ల జీవిత ఖైదే ఈనాటికికూడా
సహనం,త్యాగం,సాహసం వాళ్ల పుట్టుపూర్వోత్తరాలు
ఆనందం, సహన సున్నితత్వాలు వాళ్లతో ముడిపడ్డాయి
అనాదిగా
అతివలదే ఘనత అంతా
వనితలదే చరిత అంతా
బ్రహ్మచారికి మోక్షం గృహస్థాశ్రమంలోఉందంటారు పండితులు
మగువతోడు లేని మగరాయుడి జీవితమంతా సన్యాసం
కాదంటే శూన్య విన్యాసమే అంటారు బాధితులు
శిశిర మోడుల మౌన ఆకాశం లో
శిలల శిలల పరమ నిశ్శబ్దంలోంచి
ఒక వసంతగాన పులకిత పుడమిలా
మగాడు గాయపడ్డప్పుడు
ఈ బాధామయ,కన్నీటి కథలు నుంచి
గుండె పగిలే క్షణాల్నుంచి
ఆమె అమలినప్రేమవర్షంతో తడుస్తూ
అనంత ఓదార్పు నదిఒడిలో స్నానిస్తూ
ఆమె అనంత దయాపారావారం తీరం చేరి
ఉపశమనిస్తున్నాడు,తిరిగి మానవత్వమున్న మనిషౌతున్నాడు పురుషపుంగవుడు
రేయి పగలు యుగయుగాలుగా….
శక్తి,చేతనత్వాలకు పర్యాయపదం కదా మానవి
స్థావర జంగమాత్మక ఈ జగత్తుసమస్తం
సమ్మోహన పరాశక్తి స్త్రీ కాబోలు
ఏమని చెప్పను
ఇంకా ఎంతని చెప్పగలను
నాతో నడుస్తున్న నా అర్థాంగికి
నన్ను నడిపిస్తున్న మా అమ్మకు
సుకుమారమైన మనసుగల ఈ ఆడాళ్లకు
ఈ జన్మకు కృతజ్ఞతలు తప్ప!
రమేశ్ నల్లగొండ
8309452179
నిరంతర పరిశోధకుడు
నిత్య సాహిత్య సాధకుడు
స్నేహశీలి బాలన్న
అర్థాంతరంగా
అంతర్ధానమయ్యాడు
వ్యక్తిత్వం , వక్తవ్యంతో
సముజ్వలంగా ప్రకాశించిన
ఉత్తమ అధ్యాపకుడు
సాహిత్య సారాలను శోధించి
వెలికితీసిన బహుగ్రంథకర్త
ఆత్మాభిమానధనుడు
ఆ కృషి మహోన్నతం
ఆయన మార్గం అనుసరణీయం
( ప్రొఫెసర్ గుమ్మన్నగారి బాల శ్రీనివాసమూర్తి స్మృతిలో..
నీళ్ళల్లో అలజడి కలిగి
జలం జ్వలించి జ్వాల పుట్టదా
తొక్కిన కొధ్ధీ మట్టి
గట్టిపడి రాయిలా మారదా!
నాటిన విత్తనం నేలను చీల్చుకొని
గెలుపును సూచించదా
ఒత్తిడిలో కుక్కర్
ఈల పాట పాడదా!
గాయమైన గుండె
హాయిగొలిపే గేయాలు రాయదా
కాలికి కట్టిన గజ్జె
గుండెల్లో శబ్ధం చేయదా!
బాధలు రోదనల నీడలు కారాదు
అవి జీవితానికి దారిచూపే బోధనలు
భయం పిల్లిని చేస్తుంది
ధైర్యం పులిని ఎదిరిస్తుంది!
అడుగులు ముందుకు వేస్తే
దూరం దగ్గరయి పలుకరిస్తుంది
విజయం బాట వేసి పిలుస్తుంది
ఆనందం ఆలింగనం చేసుకుంటుంది!
అమ్మ
(poem)
She is meant to beget an
Attachment is not known.
From her birth to death
She does breathe for it.
This is not an association
Venerated as Motherhood.
Fatherhood is regarded when
Womanhood is held with pride.
The Cause may not be inferred
Begetting odd ones is visioned.
He might not be attached
To beget whom He caused.
His Love towards Her would
Cause Him to have attached.
Her worshipping Him would
Let Her have attached to Him.
Love can expect this or that
Whereas worshipping doesn’t.
Worshipping Him would grace
Her Motherhood that is unique.
Uniqueness is not only of the
Almighty but of each mother.
పూశిశువుకు పాలపీకనై
జీవరసాలను కుడిపికుడిపి
తల్లి కాని తల్లినవుతాను
కష్టసుఖాల సంవేదనలను
అటుయిటు మోసుకుపోతూ
చెట్టుకూ పూవుకూ నడుమ
పచ్చటి చిరువంతెననవుతాను
పూవును చెట్టునుండి విడదీసే
కఠినమైన బాధ్యతను నాపై పెట్టింది ప్రకృతి
ప్రేగుతో బిడ్డ తల్లిని వీడినట్లు
ఒకనాటికి నాతోపాటు పూవూ
చెట్టును వీడి నేలరాలుతుంది
నన్నే తల్లిగా తలపోస్తూ
గట్టిగా హత్తుకునుండే పూవు
గాలికీ ఎండకూ కమలిపోయి
మట్టిలో కలిసిపోతూ కంటతడిపెట్టుకుంటూ
చివరివరకూ కనిపెట్టుకునున్న నన్ను
ఓరిమికవచంగా కొనియాడుతుంది
జీవితాంతం నన్నంటిపెట్టుకున్న పూవు
తుదిశ్వాస విడిచాక
నా బాధ్యత తీరిపోయినట్లే
ఇక నా పాత్రా చివరి అంకానికి చేరినట్లే
రంగూ రూపం తేనే తావీ
కలగలిసిన భువనైకసౌందర్యం పువ్వు
విత్తుకూ వేరుకూ ఆకుకూ రెమ్మకూ
కొమ్మకూ మానుకూ లేని విలువ
నేను సాకిన పువ్వుకే
చెట్టుకిరీటంలో
మెరిసే అనర్ఘరత్నం పువ్వే
ఆ పూవుకు జీవితాంతం సేవలు చేసిన నన్ను
కనీసం ఆయాగా గుర్తిస్తారా ఎవరైనా
మనసారా ఒక పద్యం రాస్తారా ఎపుడైనా
ఏమిచ్చి నీ రుణం తీర్చుకోను తల్లి
నేనే ప్రపంచమై బ్రతికిన ఓ అనురాగమయీ
ఇది
నవమాసాలు మోసి.
పుట్టు నొప్పులు భరించి
నాకు జన్మనిచ్చిన మాతృ మూ ర్తీ…
లాలీ లాలీ అనే జోల పాటలు పాడి
చందమామను చూపి గోరుముద్దలు పెట్టి
ఒకటి రెండు అంటూ….అంకెలు నేర్పి
చిట్టి పద్యాలు పలికించి
తొలి అడుగులలో తడబాట్లనూ
బతుకు బాటలో పొరపాట్లను
సరిదిద్ది
మమ్ము పరిపూర్ణులుగ చేసే
ఆది గురువయ్యావు
ఓ అమృత వల్లి
నీ మనసు ఆకాశమంత
ఓర్పు భూదేవిని మించి
త్యాగంలో తరువుకు సరిసాటి
అమ్మ!
నీవు నిత్యం శ్రమించే గుప్త కార్మికురాలివి
నేను నీకు ఇవ్వ గలిగేది మనసారా
“పాదాభివందనం”మాత్రమే.